تنظیم بازار و پویایی قدرت بازاری متأثر از عوامل درون زا و برون زای اقتصادی در صنعت خودروسازی ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در اقتصاد ایران ارتقای رقابت وکنترل انحصار همراه با اجرای سیاست های تنظیم بازار توسط نهادهای پایش گر با تصویب اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی جنبه قانونی به خود گرفته است. در این مقاله تلاش گردید تا شدت قدرت بازاری در صنعت خودرو ایران طی سال های 1381 تا 1399 در دوره قبل و بعد از تنظیم بازار با استفاده از رویکرد مرز فاصله ای مورد ارزیابی قرار گیرد. یافته های پژوهش مؤید آن است که در دوره قبل از تنظیم بازار درجه قدرت بازاری به میزان 331/2 و شاخص لرنر درسطح 695/0 قرار دارد و سهم وارداتی خودرو و تمرکز تولیدکنندگان داخلی نقش چشمگیری درایجاد ناکارایی هزینه ای و تحقق ساختار انحصار چندجانبه سخت در این صنعت داشته اند. در حالیکه در دوره بعد از تنظیم بازار، سهم وارداتی خودرو و تمرکز تولیدکنندگان توانسته اند میزان ناکارایی هزینه ای و شدت انحصار را تا سطح 733/0 و 408/0 کاهش دهند. در حقیقت، نتایج تحقیق دلالت برآن دارد که هرچند نهاد پایش کننده با استفاده از ابزار سقف قیمتی و سیاست تنظیم بازار توانسته درجه قدرت بازاری در صنعت خودروسازی کاهش دهد اما با افزایش ظرفیت و مقیاس تولیدی هزینه ها به شدت افزایش یافته است و بهره برداری از صرفه های مقیاس و ظرفیت تولیدی در حد بهینه نبوده است.Market Regulation and Market Power Dynamics in Iran's Automotive Industry: An Analysis of Endogenous and Exogenous Factors
In Iran's economy, the promotion of competition and control of monopolies, along with the implementation of market regulation policies by monitoring institutions, has gained legal status with the approval of the general policies of Article 44 of the Constitution. This article attempts to evaluate the intensity of market power in Iran's automotive industry from 2002 to 2020, before and after market regulation, using the distance frontier approach. The research findings indicate that before market regulation, the degree of market power was 2.331, and the Lerner index stood at 0.695. The import share of automobiles and the concentration of domestic producers played a significant role in creating cost inefficiencies and establishing a rigid oligopolistic structure in the industry. However, after market regulation, the import share of automobiles and the concentration of producers managed to reduce cost inefficiencies and the intensity of monopolization to 0.733 and 0.408, respectively. In fact, the research results suggest that although the monitoring institution, through price ceiling tools and market regulation policies, has managed to reduce the degree of market power in the automotive industry, the increase in production capacity and scale has significantly raised costs, and the exploitation of economies of scale and production capacity has not been optimal.
تبلیغات
