الگوی امضایی قرآن کریم؛ بررسی موردی: انگاره «مالکیت پدر بر فرزند» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
اگر بپذیریم که «مالکیت پدر بر فرزند» انگاره حقوقی شناخته شده و اثرگذاری در محیط قانونی قرآن بوده است، الگوی برخورد قرآن کریم با چنین هنجار ریشه داری چگونه بوده است؟ پاسخ به این پرسش می تواند پرتوی بر مسئله چالشیِ چگونگی مواجهه قرآن کریم با نظام های قانونی پیش از خود بیفکند. ازاین رو نوشتار فرارو فرضیه «پیش فرض امضایی» قرآن در تشریع را در چارچوب انگاره «مالکیت پدر» به آزمون گذاشته است. نتیجه آن که قرآن در همان گام نخست نزول، با سکوت خود انگاره مالکیت پدر را «امضا» کرده و در ادامه، تنها برای اصلاح برخی پیامدهای مردود آن، بیان هایی تأسیسی داشته است. حق تزویج فرزند، قصاص نشدن پدر در قتل فرزند، حلیت ربای پدر و فرزند، تقدم ولایت جد بر پدر، آزاد شدن قهری پدر، جاری نشدن حد سرقت بر پدر و برخی دیگر از این دست احکام، همگی برآمده از انگاره مالکیت پدر است که با سکوت قرآن امضا شده اند. در سایه این سکوت امضایی قرآن، چنین می نماید که «سنت»، تنها وظیفه تبیین و تفصیل الگوی تشریعی قرآن درباره این انگاره را بر عهده داشته و در عرض کتاب الهی تشریعی نکرده است.The Authoritative Model of the Holy Qurʾān: A Case Study of the Concept of “Paternal Ownership Over Children”
If we acknowledge that the “father’s rights over the child” was a recognized and influential legal concept in the legal context of the Qurʾān, how does the Holy Qurʾān address and engage with this established norm? This question’s answer can illuminate how the Holy Qurʾān addresses the pre-existing legal systems. Therefore, the present article has tested the hypothesis of the “authoritative presupposition” of the Qurʾān in legislation within the framework of the concept of paternal ownership. In conclusion, it seems that from the very first step of its revelation, (Arabic: اَلْنُّزول, Romanized: al-nuzūl) the Qurʾān has “confirmed” the notion of paternal ownership with its silence, and subsequently, it has only provided “authoritative” statements to correct some of the rejected consequences of that notion. The rights of a father regarding the marriage of his child, the father not being subject to retribution for the murder of his child, the permissibility of usury involving the father and child, the precedence of the grandfather’s guardianship over that of the father, the involuntary release of the father, the non-application of the theft punishment on the father, and several other similar rulings all stem from the notion of paternal ownership, which has been authorized by the silence of the Qurʾān. In light of this authoritative silence, it appears that “Sunnah” (Arabic: سنه) has only the duty to clarify and elaborate the legislative model of the Qurʾān concerning this notion and has not legislated alongside the Divine book.
تبلیغات
