ابتناء نظام فلسفی چارلز سندرز پیرس بر خطاپذیرانگاری (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
در این مقاله، با معرفی خطاپذیرانگاری، که آموزه اصلی در دیدگاه های تکاملی نظام فلسفی چارلز سندرز پیرس است، استدلال می شود او با آموزه شانس انگاری که ماهیتی تکاملی دارد و تدوین قانون بزرگ تکامل کیهانی که مبتنی بر شانس انگاری، پیوسته انگاری و عشق انگاری است، جهانی را معرفی می کند که هیچ گاه به نظم کامل نمی رسد. در این جهان تکاملی، خودانگیختگی مطلق که همواره به مقدار بسیار کم در هر قانونی باقی می ماند، بخش های نامتعیّن جدیدی را ایجاد می کند که اگرچه در مسیر تکاملی نظم بیشتری می یابد و به حالت متعیّن نزدیک می شود اما باقی ماندن این مقدار خودانگیختگی و نامتعیّن بودن در جهان مبنای آموزه خطاپذیرانگاری پیرس قرار می گیرد. در ادامه مقاله از آنجا که پژوهش درخوری در بحث اختصاصی مقاله دیده نشد، به نحوی دقیق تر معنای خطاپذیرانگاری در پیرس، بیان و تکاملی بودن این آموزه برجسته می شود. مثال هایی نیز از معرفت شناسی، متافیزیک، الهیات و فلسفه علم پیرس عرضه شده است تا دقیق تر مشخص شود که کلیت نظام پیرس بر این آموزه، استوار است. در انتها اشاره می شود که نظریه صدق پیرس نیز با این آموزه همخوان است و ازآنجا که نظریه صدق مختار هر فیلسوف، نقشی اساسی در تمامی نظام فلسفی او خواهد داشت، این هم خوانی را به مثابه شاهدی دیگر بر دعوی خود آورده ایم.Fallibilism as the basis of Peirce's philosophy
In this article, Peirce's fallibilism as the main doctrine in his evolutionary philosophical system is introduced. It will be argued that he introduced a world with the great law of cosmic evolution which is based on Tychism, Synechism and Agapism that never reaches perfect regularity. In this evolutionary world, absolute spontaneity, which always remains in every law, creates new indeterminate parts, which in the evolutionary path, find more regularity and approach the determined state. Therefore, the remaining of this amount of spontaneity and indeterminacy in the world is the basis of the doctrine of Peirce's fallibilism. Peirce says the principle of continuity is the idea of fallibilism objectified. For fallibilism is the doctrine that our knowledge is never absolute but always swims, as it were, in a continuum of uncertainty and of indeterminacy. Now the doctrine of continuity is that all things so swim in continua. Then, the concept of fallibilism in Peirce is explained with details, and the evolutionary nature of fallibility is explained. Then, with pointing to some part of Peirce's epistemology, metaphysics, theology and philosophy of science we try to show that fallibilism is the cornerstone of his philosophy. In the end, it is emphasized that Peirce's theory of truth is also compatible with this doctrine. And since the theory of truth will play a fundamental role in any philosophical system, it is another proof of our claim. Examining the details of this claim requires separate articles.
تبلیغات
