حمام های عمومی به مثابه «حوزه عمومی» در ایران عهد قاجار
آرشیو
چکیده
حوزه عمومی، مکانی برای گفت وگو و نقد قدرت است که نخستین بار توسط یورگن هابرماس، به صورت تئوریک مطرح گردید. از دیدگاه وی پیشینه این موضوع در غرب، به سالن ها، قهوه خانه ها و مکان های عمومی برمی گردد. این موضوع در ایران معاصر نیز به مانند غرب دارای یک پیشینه تاریخی است. به گونه ای که این مکان ها و علی الخصوص، قهوه خانه ها، در ایران عهد قاجار، همواره به مثابه حوزه ای برای نقد قدرت و شکل گیری و تداوم جنبش مشروطه خواهی مطرح بوده است. در کنار قهوه خانه ها، یکی از مکان هایی که به مثابه یک حوزه عمومی در ایران این دوره (عهد قاجار) مطرح بوده و عمدتاً از سوی پژوهشگران نادیده گرفته شده است، حمام های عمومی است. این پژوهش با در نظر گرفتن موضوع فوق درصدد است تا به این پرسش پاسخ دهد، که حمام های عمومی چگونه به مثابه یک «حوزه عمومی» در ایران دوره قاجار نقش آفرینی می نمودند؟ یافته های پژوهش حاکی از این است که حمام های عمومی در ایران عهد قاجار، ورای تطهیر و نظافت، عملکردی به مثابه یک نهاد اجتماعی و به صورت یک حوزه عمومی بودند که بسیاری از اخبار و اطلاعات در آن ردوبدل و مورد کنکاش و نقد و گفت وگو قرار می گرفت. روش تحقیق در این پژوهش نیز، توصیفی- تحلیلی است و داده ها عمدتاً از مقالات و کتبی مرتبط، تهیه شده است.Public baths as "public area" in Qajar era Iran
The public sphere is a place for discussion and critique of power, which was first proposed theoretically by Jürgen Habermas. From his point of view, the background of this issue in the West goes back to salons, coffee houses and public places. This issue has a historical background in contemporary Iran as well as in the West. In such a way that these places and coffeehouses in particular, in Iran during the Qajar era, have always been considered as an area for criticism of power and the formation and continuation of the constitutionalist movement. Next to the coffeehouses, one of the places that has been mentioned as a public domain in Iran during this period (Qajar period) and has been mostly ignored by the researchers, is the public baths. Considering the above issue, this research tries to answer this question, how did public baths play a role as a "public area" in Qajar period Iran? The findings of the research indicate that public baths in Iran during the Qajar era, beyond purification and cleanliness, functioned as a social institution and as a public domain where many news and information were exchanged and discussed.
تبلیغات
