تحلیل کارکرد سنّت های آیینی در شعر محمدرضا شفیعی کدکنی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تعامل با «سنّت» یعنی توجه به پیشینه تاریخی فرهنگی و انعکاس و احیای آن که شاعران و منتقدان معاصر از زوایای مختلفی به آن نگریسته اند، وجه غالب شعر شفیعی کدکنی را تشکیل می دهد. شعر او را به دلیلِ حضور پررنگ و قاطع سنّت ها و نیز دلبستگی شاعر به میراث تمدن و آیین های ایرانی و اسلامی و احاطه بر ابعاد گوناگون آن، می توان مصداقی از ادبیات آیینی تلقی کرد. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با هدف تبیین جایگاه سنّت های آیینی در آثار شعری شفیعی نگاشته شده است. مسأله اصلی پژوهش، بررسی شگردهای به کارگیری میراث آیینی از زوایای نقاب، اسطوره، صبغه محلی و میراث متنی و تبیین کارکردهای این سنّت ها در سطوح زبانی، فکری و ادبی شعر شفیعی است. در شعر او، کارکرد ادبی و بلاغی نقاب تشخص دارد و در راستای اندیشه های سیاسی و اجتماعی به کار می رود. اسطوره نیز عمدتاً با تغییراتی در معنا و کارکرد، به صورت نماد، متناسب با دغدغه های امروز شاعر به کار گرفته می شود و سبب غنای اندیشه و ادبیت شعر او می گردد. انعکاس صبغه محلی و توجه ژرف و گسترده به آداب و رسوم و میراث متنی نیز از عوامل تقویت زبان شعر و از اسباب ایجاد فضاهای هنری در کلام اوست.Analysis of the Function of Rituals Traditions in the Poetry of Mohammad Reza Shafiei Kadkani
Engaging with "tradition" entails paying attention to the historical-cultural legacy and reflecting upon its significance, which contemporary poets and critics have approached from various perspectives. This dominant aspect of Shafiei Kadkani's poetry is shaped by his strong and decisive engagement with traditions, as well as his attachment to the cultural heritage and rituals of Iranian and Islamic civilizations and the exploration of their diverse dimensions. His poetry can be considered an example of ritualistic literature due to his vivid and resolute incorporation of traditions and his encompassing of their multifaceted aspects. This present study, employing a descriptive-analytical method, aims to elucidate the position of religious rituals in Shafiei Kadkani's poetic works. The main focus of the research is to examine the intricacies of utilizing the ritualistic heritage from the perspectives of mask, mythology, local identity, and textual heritage, and to explain the functions of these traditions at linguistic, intellectual, and literary levels in Shafiei Kadkani's poetry. In his poetry, the literary and rhetorical function of the mask is evident and serves the poet's political and social ideas. Mythology, with changes in meaning and function, is primarily employed as a symbol, adapted to the poet's contemporary concerns, contributing to the richness of his thoughts and literary expression. The reflection of local identity and the profound and extensive attention to customs, traditions, and textual heritage are also factors that strengthen the language of his poetry and contribute to the creation of artistic spaces in his discourse.
تبلیغات
