تحلیل تاریخی نقش و جایگاه زنان در آیین های سوگواری در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنگامی که از آیین، در چشم انداز تاریخی سخن می گوییم، با پدیده ای فرهنگی سروکار داریم که از ریشه های عمیق اجتماعی، اسطوره شناختی و فرهنگی برخوردار است. یکی از این جنبه های اجتماعی، که در طول تاریخ با آیین ها همراه بوده، نقش و کارکرد جنسیتی است. آیین ها تجسم نظام مند باورها و میثاق های اسطوره ای و مذهبی اند و زنان در اغلب جوامع، در مقایسه با مردان، نقش برجسته تری در تقید و بازتولید اندیشه های مذهبی دارند. آیین سوگواری از آیین های فراگیر در جهان است؛ در ایران نیز آیین های کهن سوگواری در تلفیق با رویداد مذهبی عاشورا به قوت خویش باقی مانده و تا به امروز برگزار می شوند. نگاهی به تاریخ این آیین ها نیز نشان می دهد، زنان همواره نقش اساسی و تعیین کننده ای در برگزاری و مشارکت در آیین های سوگواری داشته اند. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که حضور و نقش قابل توجه زنان در آیین-های سوگواری رسمی، چه زمینه ها و دلایل اسطوره ای، تاریخی و اجتماعی دارد؟ روش تحقیق، تاریخی-تحلیلی و نتیجه به دست آمده مبین این است که زنان، بنا به ماهیت زنانه آیین های سوگواری، همواره حامی و مشارکت کننده این آیین ها بوده اند و نظام های سیاسی نیز علیرغم محدودیت های تاریخی زنان، در این زمینه ممانعتی برای آنان ایجاد نکرده، بلکه بنا به ضرورت، گاه از مشارکت آیینی آنان بهره برداری سیاسی و اجتماعی نیز کرده اند.A Historical analysis of the role and position of women in mourning rituals in Iran
When we talk about religion in a historical perspective, we are dealing with a cultural phenomenon that has deep social, mythological and cultural roots. One of these social aspects, which has been associated with rituals throughout history, is gender role and function. Rituals are the systematic embodiment of mythological and religious beliefs and covenants, and women in most societies, compared to men, have a more prominent role in enforcing and reproducing religious ideas. Mourning ritual is one of the universal rituals in the world; In Iran, the ancient rituals of mourning in combination with the religious event of Ashura have remained strong and are held until today. A look at the history of these rituals also shows that women have always had an essential and decisive role in holding and participating in mourning rituals. This research seeks to answer the question: what are the mythological, historical and social reasons for the presence and significant role of women in formal mourning rituals? The research method is historical-analytical and the results obtained show that women, due to the feminine nature of mourning rituals, have always been supporters and participants of these rituals, and political systems, despite historical limitations for women, have not created an obstacle for them in this field, but due to necessity, they have sometimes made political and social use of their ritual participation.
تبلیغات
