خوانش کنش گری دوباره کالینگوود؛ در تحلیل روش شناسی پوزیتیویستی عقّاد، با تکیه بر کتاب "ابونواس" (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عباس محمود عقّاد، از جمله پیش آهنگان ادبیات معاصر مصر و از چهره های مهم و تأثیرگذار روشنفکری جهان عرب است که در کسوت منتقد ادبی، در باب نسبت سنجی سنّت و جهان جدید بسیار اندیشیده است. این مقاله حاصل مطالعه ای، با عنایت به کتاب ابونواس، در باب ماهیت رویکرد نقادانه عقّاد است که طبق فرضیه آغازین، با سنت پوزیتیویستی فروید همگرایی و همخوانی دارد. از این رو، در سطور پیش رو می کوشد ابتدائا تلقیِ خود را از تئوری کنشگری دوباره کالینگوود، صورتبندی کند. سپس در پرتو آرای زیگموند فروید، ضمن تقریر و تنقیح سویه های نقد روانشناختی عقاد و پیش فرض های نهفته در دل این سویه ها که بر اساس آنها به نقد اشعار ابونواس پرداخته، به تحلیل آنها نیز همت می گمارد. از این رو، بحثی صرفا ادبی نیست؛ یعنی در آن از خواص و ویژگی های ادبی نقد سخنی به میان نمی آید، بلکه صبغه فلسفی دارد و معرفت بخشی و عینیت گزاره های ادبی را مفروض می پندارد. در پایان آنچه حاصل می شود بیانگر این است که رویکرد نقدی عقّاد، از نظرگاه های روش شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی، به دلیل پاره ای چالش های مغالطه آمیز فلسفی، علیرغم اقبال ویژه به آن در جهان معاصر، کاربست آن در حوزه نقد ادبی چندان موجّه نیست. چه رسد به اینکه مبنای ارزش داوری اخلاقی نیز قرار گیرد. از این رو، ایده کنشگری دوباره کالینگوود را به عنوان مدل پیشنهادی، جهت فهم عمیق تر لایه های زیرین و پنهان زندگی شعراء، ارائه می دهد.reading of Collingwood's reaction; In the analysis of Akkad's positivist methodology, relying on the book of Abu Nuwas
Abbas Mahmoud Akkad is one of the forerunners of contemporary Egyptian literature and one of the important and influential intellectual figures of the Arab world who, in the guise of a literary critic, has thought a lot about the comparison between tradition and the new world. This article is the result of a study regarding the nature of Akkad's critical approach, according to the initial hypothesis, with the positivist tradition of Freud. Therefore, in the following lines, he tries to formulate his perception of Collingwood's theory of re-activism. Then, in the light of Sigmund Freud's opinions, while explaining and correcting the strains of Akkad's psychological criticism and the presuppositions hidden in the heart of these strains, based on which he criticizes Abu Nawas's poems, he tries to analyze them as well. Hence, it is not a purely literary discussion; That is, there is no mention of the literary properties and characteristics of criticism, but it has a philosophical tone and assumes the knowledge-giving and objectivity of literary propositions. In the end, what is obtained shows that the critical approach of Akkad, from the methodological, epistemological and anthropological points of view, due to some philosophical fallacy challenges, despite its special popularity in the contemporary world, its application in the field of literary criticism is not justified. Let alone be the basis of moral value judgment. Therefore, it presents Collingwood's idea of activism again as a proposed model for a deeper understanding of the underlying and hidden layers of poets' lives.
تبلیغات
