تأثیر تغییر مسیرهای تجاری دوره صفویه بر دگرگونی ساختار کاروان سراهای مرکز و جنوب ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بیان مسئله:کاروان سراهای دوره صفویه از ابتدا تا اواخر این سلسله، دست خوش تغییرات چشم گیری در گونه شناسی و ساختار معماری خود شده اند. این تغییرات گونه شناختی، تحت تأثیر عوامل مختلفی بوده است که شناسایی و بررسی این عوامل تأثیرگذار مهم است. هدف پژوهش: هدف این پژوهش بررسی تغییرات اجزای مختلف گونه معماری کاروان سرا در دوره صفویه با توجه به تغییر مسافت و حجم تجارت در مسیرهای تجاری منتهی به مقاصد زمینی به دریایی است. حال سؤال پژوهش این است که تغییر مسیرهای تجاری در دوره صفویه، منجربه چه تغییراتی در گونه شناسی و ساختار کاروان سراهای این دوره شده است؟روش پژوهش: این پژوهش با تکیه بر نظریه گونه شناسی تکاملی و به شیوه توصیفی- تحلیلی و با کمک مجموعه داده های کمی و کیفی، تأثیر تغییر مکان مسیرهای تجاری کاروانی در دوره صفویه را بر تغییر مشخصات کالبدی 15 کاروان سرای مهم احداث شده در مسیرهای مزبور که با توجه به امکان بررسی متغیرهای گوناگون هدفمند انتخاب شده اند را بررسی کرده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که تغییر حجم تردد و تجارت از مسیرهای زمینی پیشین جاده ابریشم به مسیرهای منتهی به بنادر به عنوان پایانه های تجارت دریایی، بر ساختار و گونه کاروان سراهای احداث شده در این مسیرها تأثیر گذاشته است. برخلاف ساختار متداول کاروان سراهای مسیر تجارت زمینی جاده ابریشم که ساختار و حجم آ ن ها متناسب با اقامت طولانی مدت کاروان های بزرگ بوده است، کاروان سراهای مسیرهای دریایی، دارای پلان ساده تر و متناسب با اقامت های کوتاه مدت و حجم مال التجاره بالاتر ساخته شده اند.The Impact of Shifting Trade Routes During the Safavid Period on the Transformation of Caravanserais in Central and Southern Iran
Problem statement: Caravanserais of the Safavid period underwent significant changes in their typology and architectural structure from the beginning to the end of the dynasty. These typological shifts were likely influenced by a variety of factors, and identifying and examining these influential factors is of paramount importance.Research objective: The aim of this research is to examine the changes in various architectural elements of caravanserais during the Safavid era, focusing on how shifts in distance and trade volume along routes leading from land to sea affected this architectural type. The research question posed here is: how did changes in trade routes during the Safavid period impact the typology and structure of caravanserais of this era?Research method: This research, grounded in the theory of evolutionary typology, adopts a descriptive-analytical approach and utilizes both quantitative and qualitative data. It investigates the impact of shifting trade routes on the physical characteristics of 15 major caravanserais built along these routes during the Safavid period. These caravanserais were purposefully selected to allow the examination of various relevant variables.Conclusion: The research found that the shift from land to sea trade routes changed the design of caravanserais. Caravanserais along the Silk Road were built for large caravans and long stays, while those along maritime routes were smaller and designed for shorter stays and more goods.
تبلیغات
