دسته بندی مشاغل و پیشه ها در تاریخ اجتماعی ایران، ازنظر صدمه، عوارض و آسیب هایی که در هنگام انجام کار روزانه به جسم پیشه وران وارد می آید، طرح تازه ای است که پژوهش حاضر در تلاش است تا بامطالعه متون تاریخی ایران دوره مغول، به وسیله آن پرتوی بر آن بیفکند و بدین ترتیب شماری از داده های متون تاریخی را در دیدگاه تاریخی نوینی به کار گیرد. مقاله حاضر باهدف یاد شده و به شیوه توصیفی و تحلیلی، به این پرسش می پردازد که گزارش متون تاریخی ایران روزگار پس از مغول و ایلخانی، از صدمات و آسیب های ناشی از اشتغال پیشه وران به کار روزانه در چه زمینه هایی بوده است؟ نظر به تازگی حوزه موضوعی، فرضیه ای به شیوه معمول برای آن در نظر گرفته نشده است. به هرروی یافته های پژوهش نشان خواهد داد که آلودگی محیط کار و مواد خام یا اولیه کار پیشه وران و آسیب آن بر تنفس و استنشاق پیشه وران در آن محیط، ازجمله مواردی از زیان های مشاغل در این دوره بوده که حتی باوجود مهارت و تجربه پیشه وران، بازهم زیانمندی آن ها ممکن و بسیار محتمل بوده است.