مسائل کلان عرفان عملی و عرفان نظری در اندیشه ی شهید مطهری (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
با آنکه شهید مطهری کتاب تخصصی و مستقلی درباره عرفان ننوشته ، اما در موارد متعددی از آثار خود، به اساسی ترین پرسش ها درباره عرفان اسلامی توجه نشان داده و به مهم ترین مباحث مطرح در دو ساحت اصلی عرفان اسلامی (عرفان نظری و عرفان عملی) اشاره کرده است. پژوهش پیش رو، که به روش تحلیلی اسنادی سامان یافته است، از لابه لای نوشته های گوناگون شهید مطهری، اندیشه کلان ایشان را در این مقوله به دست آورده است. ایشان عرفان اصیل اسلامی را جنبه باطنی و معنوی حقیقت اسلام دانسته و نظریه وارداتی بودن آن را در اسلام به شدت انکار کرده، مهم ترین مؤلفه های هر کدام از دو بخش اساسی عرفان اسلامی را برشمرده و بدین سان فرق علم عرفان نظری را با رقیب خود (فلسفه) و تفاوت علم عرفان عملی را با مشابه خود (اخلاق) روشن کرده است. شهید مطهری اساسی ترین مباحث عرفان نظری (وحدت وجود، توحید عرفانی و انسان کامل) را نیز تبیین نموده؛ همان گونه که مهم ترین مباحث عرفان عملی (همچون ضرورت سیر و سلوک و چند و چون منازل سلوک الی الله) را نیز در آثار خود بررسی کرده است.The Major Issues of Practical and Theoretical Mysticism in the Thoughts of Martyr Motahari
Although Martyr Motahari did not write a specialized and independent book on mysticism, in several of his works he has paid attention to the most fundamental questions about Islamic mysticism and has referred to the most important issues raised in the two main branches of Islamic mysticism (theoretical mysticism and practical mysticism). Using the analytical-documentary method, the present research has investigated Martyr Motahari’s major thoughts in his various writings. He considered authentic Islamic mysticism to be the esoteric and spiritual aspect of the truth of Islam and strongly denied the theory of its import into Islam. He enumerated the most important components of each of the two basic parts of Islamic mysticism, and thus clarified the difference between theoretical mysticism and its rival (philosophy) and the difference between practical mysticism and its counterpart (ethics). Shahid Motahari has also explained the most fundamental issues of theoretical mysticism (unity of existence, mystical monotheism, and the perfect man), and has also examined the most important issues of practical mysticism (the necessity of the mystical wayfaring and the multiple abodes of the spiritual wayfaring and the journey to God) in his works.
تبلیغات
