پیشایندهای اعتماد در پلتفرم های اقتصاد اشتراکی: اولویت بندی با استفاده از روش بهترین- بدترین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: اقتصاد اشتراکی شکل جدیدی از کسب وکارهاست که از طریق آن، افراد دارایی های خود را به اشتراک می گذارند. به دیگر سخن، اقتصاد اشتراکی امکان دسترسی به دارایی های خود را برای دیگران فراهم می کند. در بعضی از مواقع، این دسترسی به صورت موقت یا حتی به عنوان راهی برای فروش محصولات و خدمات خود به دیگران در نظر گرفته می شود. این به اشتراک گذاری دارایی ها توسط مصرف کنندگان، به طور معمول در پلتفرم های آنلاین صورت می گیرد. با توجه به رشد روزافزون کسب وکارهای اقتصاد اشتراکی، اعتماد مهم ترین مسئله ای است که شرکت های فعال در این زمینه با آن درگیر هستند. به بیان دیگر، این کسب وکارها به ارتباطات گسترده مبتنی بر اعتماد بین کاربران و ارائه دهندگان خدمات نیاز دارند. بیشتر افراد در این کسب وکارها با یکدیگر آشنایی ندارند و این مسئله ای است که چالش هایی را بر سر راه کسب وکارهای اقتصاد اشتراکی ایجاد می کند. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف شناسایی پیشایندهای اعتماد در اقتصاد اشتراکی صورت گرفته است.روش: پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد ترکیبی اکتشافی، طی دو مرحله اجرا شده است. پس از شناسایی موضوع و تعیین مسئله مورد مطالعه، اولین مرحله از اجرای تحلیل محتوای کیفی، تعیین نمونه است که در عین حال مرحله دوم از فرایند تحلیل محتوا محسوب می شود. برای انتخاب نمونه یا مقاله ها، از روش مرور نظام مند استفاده شد. ابتدا سؤال «پیشایندهای اعتماد در اقتصاد اشتراکی کدام اند؟» به عنوان سؤال پژوهش مشخص شد. در مرحله بعد، مقاله های منتشرشده در مجله های علمی و پایگاه های داده گوناگون، همچون گوگل اسکالر، اسکپوس، امرالد و ساینس دایرکت، بین سال های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ جست وجو شد. این جست وجو با استفاده از کلیدواژه های اعتماد، اقتصاد اشتراکی و اعتماد در اقتصاد اشتراکی صورت گرفت که در نهایت، تعداد ۷۳۰ مقاله جمع آوری شد. پس از بررسی مقاله های مختلف، ۴۳۸ مقاله از نظر عنوان، ۱۹۲ مقاله از نظر چکیده و ۴۰ مقاله از نظر متن و محتوا رد شدند و در نهایت، ۶۰ مقاله از مجله های علمی معتبر و کنفرانس های بین المللی برای تحلیل باقی ماند. شایان ذکر است که انتخاب و جست وجوی مقاله ها تا آنجا ادامه یافت که برای پژوهشگران مسجل شد که با بهره گیری از مقاله های بیشتر، پیشایند جدیدی به عنوان پیشایند اعتماد در اقتصاد اشتراکی به دست نمی آید. پس از انتخاب مقاله ها، فرایند تحلیل محتوای کیفی آغاز شد. در این گام، پس از انتخاب واژه و جمله به عنوان واحدهای معنایی، هر مقاله دو بار توسط پژوهشگران بررسی و مرور شد. پس از شناسایی پیشایندها، برای تشکیل مقوله های فرعی و اصلی، کدهایی که مفاهیم یکسانی داشتند، در قالب یک مقوله فرعی با نامی مشخص قرار گرفتند. در نهایت مقوله های فرعی که مفاهیم یکسانی داشتند، در قالب یک مقوله اصلی دسته بندی و نام گذاری شدند. در خصوص روایی مربوط به مقوله بندی، دستورالعمل کدگذاری و مقوله بندی تدوین شد و در اختیار دو استاد متخصص قرار گرفت و پس از دریافت نظرهای آن ها، اصلاحات لازم اِعمال شد. سپس در مرحله دوم، برای اولویت بندی مقوله ها، از روش بهترین بدترین (BWM)، به عنوان یک روش تصمیم گیری چند معیاره، استفاده شد. از همین رو، پرسش نامه بهترین بدترین تهیه و برای ۱۰ نفر از خبرگان حوزه اقتصاد اشتراکی ارسال شد. این افراد از طریق روش گلوله برفی انتخاب شدند. در نهایت، به کمک نرم افزار اکسل، داده های حاصل از پرسش نامه بهترین بدترین تجزیه وتحلیل شد.یافته ها: پس از بررسی های صورت گرفته، ۲۶ شاخص به عنوان پیشایندهای اعتماد در اقتصاد اشتراکی شناسایی و در گام بعد، پیشایندهای شناسایی شده به ۶ مقوله اصلی دسته بندی شد. مقوله های شناسایی شده عبارت اند از: ارزش های پیشنهادی پلتفرم (ارزش های اجتماعی، ارزش های فرهنگی)، تجربه برند (تجربه کاربر، شخصی سازی خدمات)، ادراکات اخلاقی مصرف کنندگان (امنیت پلتفرم، حفاظت از کاربران، شفافیت)، کیفیت ادراک شده (کیفیت خدمات)، برندسازی پلتفرم (شخصیت برند، قدرت برند) و قابلیت های پلتفرم (قابلیت های فنی، قابلیت اطمینان).نتیجه گیری: نتایج تجزیه وتحلیل نشان داد که از بین مقوله های شناسایی شده برای پیشایندهای اعتماد در اقتصاد اشتراکی، برندسازی پلتفرم، مهم ترین مقوله و ادراکات اخلاقی مصرف کنندگان، کم اهمیت ترین مقوله است. در نهایت، پس از ارائه محدودیت های پژوهش و پیشنهادهایی برای پژوهشگران بعدی، برای فعالان حوزه کسب وکار اقتصاد اشتراکی، توصیه هایی ارائه شده است.Antecedents of Trust in Sharing Economy Platforms: Prioritization Using the Best-Worst Method
ObjectiveThe sharing economy represents a new business model in which individuals share their assets with others. In other words, the sharing economy enables people to grant access to their possessions for others' use. In some cases, this access is temporary and may even serve as a means of selling products and services. Typically, this sharing of assets by consumers occurs through online platforms. Given the rapid growth of sharing economy businesses, trust has emerged as the most critical issue faced by companies operating in this sector. These businesses require extensive trust-based relationships between users and service providers. However, most individuals in these businesses are unfamiliar with one another, which presents challenges for sharing economy enterprises. Accordingly, this study aims to identify the antecedents of trust in the sharing economy. MethodologyThis research was conducted using an exploratory mixed-method approach in two stages. The first step involved identifying the topic and determining the research problem as part of the qualitative content analysis process. The second step focused on sample selection. A systematic review method was employed to select the articles. Initially, the research question, “What are the antecedents of trust in the sharing economy?” was formulated. In the next stage, articles were searched across scientific journals and various databases, such as ScienceDirect, Emerald, Scopus, and Google Scholar, from 2014 to 2023. This search utilized keywords such as "trust," "sharing economy," and "trust in the sharing economy," resulting in the collection of 730 articles. After reviewing the articles, 438 were excluded based on their titles, 192 based on their abstracts, and 40 based on their full text and content, leaving 60 articles from reputable scientific journals and international conferences for analysis. It is noteworthy that the search and selection of articles continued until it was confirmed that adding more articles would not yield any new antecedents of trust in the sharing economy. After the article selection, the process of qualitative content analysis commenced. In this stage, after selecting words and sentences as meaning units, each article was reviewed twice by the researchers. Once the antecedents were identified, codes with similar concepts were grouped under specific sub-category names to form sub-categories. Sub-categories with common concepts were then grouped and labeled as main categories. Regarding the validity of the categorization, a coding and categorization guide was developed and reviewed by two subject-matter experts. After receiving their feedback, necessary revisions were made. In the second stage, the Best-Worst Method (BWM), a multi-criteria decision-making method, was used to prioritize the categories. Accordingly, a Best-Worst questionnaire was prepared and sent to 10 experts in the field of the sharing economy, selected through the snowball sampling method. Finally, the data from the Best-Worst questionnaire were analyzed using Excel software. FindingsAfter a thorough examination, 26 indicators were identified as antecedents of trust in the sharing economy. These 26 antecedents were then grouped into six main categories. The identified categories include platform value propositions (social values, cultural values), brand experience (user experience, service personalization), consumers' ethical perceptions (platform security, user protection, transparency), perceived quality (service quality), platform branding (brand personality, brand strength), and platform capabilities (technical capabilities, reliability). ConclusionThe results of the analysis indicate that platform branding is the most important category among the identified antecedents of trust in the sharing economy. In contrast, consumers' ethical perceptions were found to be the least significant category. After discussing the research limitations and offering suggestions for future research, practical recommendations were provided for businesses operating in the sharing economy sector.
تبلیغات
