ارزیابی روش شناختی تفسیر عصری «شهید» از دیدگاه شحرور (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
محمد شحرور یکی از دین پژوهان معاصر است که آثارش با رویکرد قرآن بسندگی و با هدف رفع تعارض دین و دنیای مدرن، مشحون از تأویلات عصری است. یکی از مباحث او، واکاوی مفهوم قرآنی «شهید» و مشتقات آن در قرآن کریم است. او شهید را به معنای مصطلح رایج آن، کشته راه خدا ندانسته و تأویل آن را در دنیای امروز «مخترعان» و «خبر نگاران» می داند! این پژوهش کوشیده است به روش تحلیلی-انتقادی، روش شناسی تفسیر عصری از دیدگاه شحرور و رهیافت آن را بررسی کند. پژوهش های شحرور در الگوهای چهارگانه داده کاوی، تحلیل عناصر متن، تحلیل عناصر زیر متن و تحلیل عناصر فرا متن، قابل ارزیابی است. پس از بررسی تمام آیات در مرحله داده کاوی، جمود بر ریشه شناسی لغوی واژگان قرآن، نقشی در شناخت حقیقت قرآنی واژه ندارد. اشتراکات لفظی مفردات قرآنی، در پرتو قرائنی همچون سیاق متن، استعمالات تاریخی و شرعی تحول و حقیقت یابند. واژه «شهید» و مشتقات آن، بنابر دیدگاه مفسرانی مانند شیخ طوسی، بر وجوه هفت گانه در قرآن کریم استعمال شده که یکی از آنها به معنای مصطلح است. خاستگاه تفاوت نظر در تفسیر واژگان و تسری گوهر معنای واژگان به سایر استعمالات واژه، با اختلاف دیدگاه به بحث وضع الفاظ مربوط است. از سویی دیگر، نبود قرینه منصرف در مصداقی معین و تغییر نیافتن ماهیت واژه از شرایط تمسک به عموم لفظ در فرآیند عصری سازی متون دینی است. همچنین در فرآیند عصری سازی متون دینی، باید ازجری و تطبیق استحسانی پرهیز نمود. ارتباط معنایی ظاهر متن با معنای عصری یکی از ضوابط تفسیر عصری است.Methodological Evaluation of Modern Interpretation of “Shahid” by Shahrour
Mohammad Shahrour is one of the contemporary religious scholars, whose works are full of contemporary interpretations, with the approach of Quranic sufficiency and to resolve the conflict between religion and the modern world. One of his topics is the analysis of the Quranic concept of "Shahīd" and its derivatives in the Holy Quran. He did not consider Shahīd as the common meaning of being killed for the sake of God, but he considers its interpretation in today's world to be "inventors" and "reporters"! Using the analytical-critical method, this research tries to analyze the methodology of contemporary interpretation from Shahrour's point of view. His research may be evaluated in the four models of data mining, analysis of text elements, analysis of subtext elements, and analysis of meta-text elements. After examining all verses in the data mining stage, stagnation on the lexical etymology of the words of the Quran does not play a role in knowing the truth of the Quranic words. Verbal commonalities of Quranic terms are transformed and found in truth in the light of evidence such as the context of the text and historical and religious usages. The word "shahīd" and its derivatives, according to commentators such as Sheikh Tousī, are used in seven ways in the Holy Quran, one of which is the common meaning. The origin of the difference of opinion in the interpretation of words and the extension of the essence of the meaning of words to their other uses is related to the difference of opinion in the discussion of the placement of words. On the other hand, the absence of a declining sign in a certain instance and the non-change of the nature of the word are among the conditions of adherence to the generality of the word in the process of modernizing religious texts. Also, in the process of modernizing religious texts, it is necessary to avoid istihsān matching and adaption. The semantic connection of the appearance of the text with the contemporary meaning is a criterion of contemporary interpretation.
تبلیغات
