سنجش و ارزیابی شاخص های بلندمرتبه سازی شهری شهر اهوازبا استفاده از مدل تصمیم گیری چندمعیار مارکوس (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بلندمرتبه سازی و توسعه فضایی در ارتفاع، محصول رشد جمعیت، افزایش شهرنشینی و کمبود زمین مناسب برای ساخت وساز است که در دهه های اخیر رواج یافته است. شکل گیری این گونه ساختمان ها با توجه به ویژگی های آن، در کنار آثار مثبت، محدودیت ها، تهدیدها و مشکلاتی عدیده را به همراه دارد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی شاخص های بلندمرتبه سازی شهری در شهر اهواز از دیدگاه خبرگان و صاحب نظران انجام گرفته است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش شناسی به شیوه کیفی-کمی انجام شده است. در بخش کیفی اطلاعات از طریق مصاحبه با 5 نفر خبره که به شکل هدفمند انتخاب شده بودند به اشباع نظری رسید و روش تحلیل مضمون شش شاخص (اجتماعی، کالبدی، اقتصادی، زیرساختی، زیست پذیری و محیطی) شناسایی شد. طی نمونه گیری هدفمند، 30 نفر از متخصصین این موضوع و خبرگان و صاحب نظران انتخاب شده است. سپس در بخش کمی با استفاده از تصمیم گیری چندمعیاره MARCOS و وزن معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی محاسبه شده است. نتایج حاصل از مدل مارکو نشان داد که از بین شاخص های تأثیرگذار بر بلندمرتبه سازی شهری، شاخص اقتصادی با امتیاز 727/0، شاخص محیطی با امتیاز 716/0 ، شاخص زیرساختی با امتیاز 709/0 رتبه اول تا سوم را به خود اختصاص دادند که بیشترین تأثیر را بر بلندمرتبه سازی شهری داشته اند شاخص اجتماعی با امتیاز-636/0در پایین ترین سطح قرار که کمترین تأثیر را در بلندمرتبه سازی شهری شهر اهواز داشته اند که نتایج حاکی از آن است که مدل مارکوس در برابر تغییرات احتمالی در اهمیت معیارهای تصمیم گیری حساس بوده و پایداری روش در انتخاب مهم ترین شاخص های بلندمرتبه سازی شهری شهر اهواز نشان داده شده است. و درنهایت پیشنهاد می شود جهت تحقق بلندمرتبه سازی شهری شهر اهواز به 6 شاخص به دست آمده در این تحقیق بالاخص شاخص های اقتصادی و محیطی نگاه ویژه ای داشتMeasurement and Evaluation of High-rise Urban Development Indicators in Ahvaz City Using the Multi-criteria Decision-making Model of Marcus
High-rise construction and spatial development at height are the products of population growth, increasing urbanization and the lack of suitable land for construction, which have become widespread in recent decades. The formation of these types of buildings, due to their characteristics, brings many limitations, threats, and problems along with positive effects. In this regard, the present research has been carried out to identify and prioritize the indicators of high-rise urban development in Ahvaz city from experts’ points of view. This study is practical in terms of purpose and qualitative-quantitative in terms of methodology. In the qualitative part of the information, theoretical saturation was reached through interviews with five experts who were selected purposefully. The interviews were analyzed through thematic analysis, and six indicators, including social, physical, economic, infrastructural, livability, and environment, were identified. During targeted sampling, 30 experts were selected. Then, in the quantitative section, using MARCOS multi-criteria decision-making, the weight of the criteria was calculated using the hierarchical analysis method. The results of the Marcus model showed that among the indicators affecting urban high-rise construction, the economic index, with a score of 0.727, the environmental index, with a score of 0.716, and the infrastructure index, with a score of 0.709, ranked first to third, having the most impact on urban high-rise development, while the social index, with a score of -0.636, was at the lowest level, having the least impact on the urban high-rise development of Ahvaz city. These results indicate that the Marcus model is sensitive to possible changes in the importance of decision-making criteria, and the stability of the method in selecting the most important indicators of high-rise urban development in Ahvaz city has been shown. Finally, it is suggested that we take a special look at the six indicators obtained in this research, especially the economic and environmental indicators, to realize the high-rise urban development of Ahvaz city