طراحی مدل دینامیکی تأثیر زیرساخت و فناوری بر جریان ترافیک کلان شهر تهران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه: رفتار رانندگی به مجموعه ای از کنش ها و واکنش های نسبتاً پایدار، قابل رؤیت، سنجش و پیش بینی انسان ها در عرصه ترافیک و استفاده از سامانه های حمل ونقل گفته می شود که بر اثر محرک های بیرونی اعم از نرم افزاری و یا سخت افزاری بر چگونگی آمدوشد آنان و سایر کاربران راه تأثیر گذاشته و می تواند آثار مثبت و یا مخرب بر جریان ترافیک داشته باشد. در این پژوهش توجه از نگاه خطی به مسئله، به نگاه غیرخطی و چندعامله معطوف شده است. این پژوهش به دنبال بررسی رفتار رانندگی با استفاده از شبیه سازی بر اساس رویکرد سیستم داینامیک است. هدف اصلی مقاله، ارائه مدل کاربردی ناشی از طراحی رفتار رانندگی در شهر تهران در تعامل با عنصر راه و فناوری است.مواد و روش هابه منظور دستیابی به این هدف، ضمن مطالعه ادبیات و پیشینه موضوع و بررسی مستندات و داده های موجود ابتدا مهم ترین متغیرهای رفتار رانندگی جمع آوری و بر این اساس فرضیه های پویایی مدل شناسایی و انتخاب شد. در ادامه نمودارهای علت و معلولی و انباشت- جریان ترسیم و توابع ریاضی مربوط به ارتباط متغیرهای مدل استخراج شد. در این پژوهش از نظرت خبرگان در بخش های مختلف اجرایی در قالب مصاحبه نیمه باز استفاده شد. بخش اصلی از داده های مورد نیاز از بانک های داده ای موجود در واحدهای مرتبط با ترافیک شهر تهران جمع آوری و تحلیل شده است. در پایان پس از آزمون مدل پویا با استفاده از نرم افزار ونسیم، سناریوهای مختلف برای کاربردی کردن مدل پیشنهاد شد. نتایج سناریوهای منتخب بهبود در متغیرهای مربوط به رفتار رانندگی در کوتاه مدت و کاهش آن در بلند مدت را نشان می دهد.یافته هانتایج حاصل از اجرای مدل داینامیک ایجادشده برای دو مجموعه سناریو که یک مجموعه دارای دو سناریو (شامل متغیرهای سرعت رشد اقتصادی و بهره وری) و مجموعه دوم دارای سه سناریو (شامل متغیرهای سرعت سرمایه گذاری در تکنولوژی، سرعت استهلاک تکنولوژی و سرعت رشد تکنولوژی) بوده است، تعیین کرد و نشان داد بیشترین تأثیر در نرخ رشد تکنولوژی خودرو متأثر از افزایش سرمایه گذاری در این حوزه است؛ اثربخشی تکنولوژی پیشگیرانه بیش از هر متغیری وابسته به سرعت رشد تکنولوژی است و در موضوع تصادفات، گرچه همه تغییرات در وضعیت های یادشده حائز اهمیت هستند و به کاهش منجر می شوند، اما سایر تحلیل ها نشان داد این کاهش طی زمان کمتر خواهد شد و تغییرات آن به صفر نزدیک خواهد شد (معادل صفر نخواهد بود، ولی به آن نزدیک است) و لازم است با استفاده از متغیرهای دیگری همچون اقتدار پلیس این موضوع جبران شود.نتیجه گیرینتایج حاصله را می توان چنین بیان کرد که نخست، ارتقای نظم که می تواند به عنوان تابعی از توجه به ایمنی و ارتقای فرهنگ عمومی در نظر گرفته شود و بر اثر افزایش سرانه درآمد ملی قابل حصول خواهد بود، عاملی اثرگذار بر کاهش تصادفات است؛ دوم، ارتقای تکنولوژی های پیشگیرانه، نقش شایانی در افزایش ایمنی رانندگی و در نتیجه، کاهش تصادفات خواهد داشت و سوم، افزایش ظرفیت معابر نمی تواند نقش مؤثری در کاهش نرخ تصادفات ایفا کند و حتی گاهی نتیجه عکس خواهد داشت.بر همین اساس و با تکیه بر مدل معرفی شده و یافته های مستخرج از اجرای آن، می توان پیشنهاد کرد که هرچه افزایش سرمایه گذاری در فناوری خودرو هرچه بیشتر باشد شاهد بهبود بیشتر محصولات، اثربخشی و رشد بیشتر آن خواهیم بود. همچنین سرعت رشد تکنولوژی خودرو می تواند نقش پیشگیرانه بودن فناوری را هرچه بیشتر تقویت کند. به نظر می رسد حتی اگر کشور دارای رشد چشمگیر در درآمد های خود باشد، حل مشکل ترافیک از طریق توسعه زیرساخت شهری امکان پذیر نخواهد بود.Designing a Dynamic Model of the Impact of Infrastructure and Technology on the Traffic Flow of Tehran Metropolis
Introduction Driving behavior refers to a set of actions and reactions that are relatively stable, visible, measured, and predicted by humans in the field of traffic and the use of transportation systems, which are caused by external stimuli, either software or hardware, on how they and other road users move. It affects and can have positive or negative effects on the flow of traffic. In this research, attention has been turned from a linear view of the problem to a non-linear and multifactorial view. This research seeks to investigate driving behavior using simulation based on the dynamic system approach. The main goal of the article is to present a practical model resulting from the design of driving behavior in Tehran city in interaction with road and technology elements.Materials and MethodsIn order to achieve this goal, while studying the literature and background of the subject and reviewing the available documents and data, the most important driving behavior variables were collected and based on this, the dynamic hypotheses of the model were identified and selected. In the following, cause and effect diagrams and accumulation-flow diagrams were drawn and mathematical functions related to the relationship of model variables were extracted. In this research, the opinions of experts in different executive departments were used in the form of semi-open interviews. The main part of the required data has been collected and analyzed from the existing data banks in the traffic related units of Tehran. At the end, after testing the dynamic model using Vansim software, different scenarios were proposed to apply the model. The results of the selected scenarios show improvement in variables related to driving behavior in the short term and its reduction in the long term.FindingsThe results of the implementation of the dynamic model created for two sets of scenarios, one set has two scenarios (including the variables of economic growth and productivity) and the second set has three scenarios (including the variables of investment speed in technology, depreciation speed technology and the speed of technology growth), determined and showed that the greatest impact on the growth rate of automobile technology is affected by the increase in investment in this field; The effectiveness of preventive technology depends more than any variable on the speed of technology development, and in the matter of accidents, although all the changes in the mentioned situations are important and lead to a reduction in accidents, other analyzes showed that this reduction will decrease over time. And its changes will be close to zero (it will not be equal to zero, but it is close to it) and it is necessary to compensate for this by using other variables such as police authority.ConclusionThe results obtained can be expressed as follows: First, the promotion of order, which can be considered as a function of attention to safety and the promotion of public culture, and can be achieved as a result of the increase in national income per capita, is an effective factor on reducing accidents; Secondly, the promotion of preventive technologies will play a significant role in increasing driving safety and thus reducing accidents, and thirdly, increasing the capacity of roads cannot play an effective role in reducing the rate of accidents and sometimes it will have the opposite result.Based on this and relying on the introduced model and the findings derived from its implementation, it can be suggested that the more the investment in automobile technology increases, the more products will improve, its effectiveness and growth. Also, the speed of growth of automobile technology can further strengthen the preventive role of technology. It seems that even if the country has a significant growth in its income, it will not be possible to solve the traffic problem through the development of urban infrastructure.