قیاس محتمل: فرآیندی استدلالی یا غریزی؟ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
پِرس به عنوان منطقدانی که قیاس محتمل را معرفی و نامگذاری کرد، آن را در کنار استدلالهای قیاسی و استقرایی قرار داد. اما صورتبندی و فرایند استنتاجی که قیاس محتمل در خود دارد هنوز محل ابهام است و این تردید را به وجود می آورد که شاید قیاس محتمل فرایندی استدلالی نباشد. در این مقاله سعی کرده ایم این تردید را تقویت کنیم؛ بدین ترتیب که نشان داده ایم فرض غریزی بودن قیاس محتمل در نوشته های پِرس نیز به صورت ضمنی دیده می شود و اگر قیاس محتمل غریزی باشد دیگر استدلالی نیست. همچنین با توجه به آراء اندیشمندان گذشته، مانند ابن سینا، نشان داده ایم که می توان قیاس محتمل را مربوط به قوه وهم دانست که بین انسان و حیوانات دیگر مشترک است. این دیدگاه نشان می دهد که چرا حیوانات نیز می توانند مانند انسانها از داده های حسی فراتر روند و چیزی شبیه یافتن فرضیه های طبیعی یا علّی از خود نشان دهند. یافته های روانشناسان تجربی جدید نیز حاکی از آن است که ذهن انسان دارای سیستمهای مختلف تصمیم گیری و صدور حکم است که همه آنها استدلالی نیستند. مثلا دنیل کانمن دو سیستم تصمیمی گیری در انسان تشخیص می دهد که اولی غیراستدلالی و تکاملی و دومی منطقی است. با توجه به مثالهایی که از قیاس محتمل وجود دارد، می توان آن را فرایندی متعلق به سیستم 1 ذهن دانست که سریع و غیراستدلالی عمل میکند.Abduction: An Argumentative Process or an Instinctive Mechanism?
There are various theories regarding the logical structure of abduction. Peirce, the logician who introduced this type of reasoning, placed it alongside deductive and inductive reasoning. However, the logical form and inferential process involved in abduction remain unclear, leading to questions about whether abduction is truly an argumentative process. In this article, we aim to support this perspective by demonstrating that Peirce's writings implicitly suggest that abduction is instinctive, and if abduction is indeed instinctive, it cannot be considered an argument. Additionally, drawing on the views of earlier thinkers such as Avicenna, we argue that abduction may be related to the faculty of estimation, which is common to both humans and other animals. This perspective helps explain why animals can transcend mere sensory data and engage in something akin to forming natural or causal hypotheses. Furthermore, findings from contemporary experimental psychology indicate that the human mind employs multiple systems for decision-making and judgment, not all of which are argumentative. For instance, Daniel Kahneman identifies two decision-making systems in humans: the first is non-argumentative and evolutionary, while the second is logical. Based on examples of abduction, it can be considered a process belonging to System 1 of the mind, which operates quickly and non-argumentatively.
تبلیغات
