پهنه بندی خطر سیلاب شهری با استفاده از تحلیل شبکه (ANP) و منطق فازی، مطالعه موردی: شهر مراغه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف از این تحقیق پهنه بندی خطر سیلاب در شهر مراغه به دلیل سیلاب ناشی از طغیان رودخانه صوفی چای می باشد که برای این منظور از لایه های اطلاعاتی شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از آبراهه، فاصله از رودخانه، کاربری زمین، تراکم ساختمانی و تراکم جمعیتی استفاده شده است. براساس نظر کارشناسان و شناخت منطقه، وزن دهی لایه ها به روش تحلیل شبکه (ANP) با استفاده از نرم افزار سوپردسیژن انجام شد. با توجه به ضرایب به دست آمده در مدل ANP عامل آبراهه با ضریب 75/0 بیش ترین ارزش و عامل کاربری اراضی با ضریب 0895/0 کم ترین ارزش را برای ایجاد سیل به خود اختصاص داد و سپس تمامی لایه ها در محیط GIS فازی سازی شده و در نهایت با وزن دار کردن لایه ها و تلفیق آن ها به روش گاما، نقشه نهایی پهنه بندی سیلاب تهیه گردید. نتایج نشان می دهد، پهنه های با خطر سیل گیری خیلی زیاد در مرکز شهر حاشیه رودخانه صوفی چای با مساحت 126/3 هکتار به ترتیب در نواحی 1، 2 و 3 و پهنه های با خطر سیل گیری کم در حاشیه شهر با مساحت 598/13 هکتار در نواحی 5 و 7 واقع گردیده اند. نتایج حاصل از تلفیق مدل های ANP و Fuzzy در تائید مطالعات پیشین، حاکی از کارایی بالای آن ها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب می باشد و ضرورت دارد در فرایند برنامه ریزی و آمایش به ویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنه بندی شده مدنظر قرار گرفته شود.Urban Flood Hazard Zoning Using Fuzzy-Analytic Network Process (ANP), Case study: Maragheh City
The purpose of this study is to zone flood risk in the city of Maragheh due to floods caused by the inundating of the Sufi Chai River. The criteria being used included the distance from the river, distance from drainage lines, population density, residential density, slope, DEM, aspect, and land use. Based on the experts' opinion and knowledge of the area, the layers were weighted by Network Analysis Process (ANP) method using Super Decisions software. According to the coefficients obtained in the ANP model, the waterway factor with a coefficient of 0.75 score had the highest value and the land use factor with a coefficient of 0.09 had the lowest value for creating floods, and then all layers were fuzzy in GIS and with weight hanging the layers and combining them by gamma method, the final flood zoning plan was prepared. Based on the results, areas with very high flood risk were in the city center along the Sufi Chai River with an area of 3.126 ha. They are located in areas 1, 2 and 3 and districts with low flood risk in the outskirts of the city having an area of 13.595 ha in areas 5 and 7, respectively. The results from integration of ANP and Fuzzy models, as approved in previuos studies, indicate their high efficiency in identifying the areas with high flood risk. Therefore, it is essential to consider the zoning layers in planinig proceses, particularly rsik assessment.
تبلیغات
