مطالعه قنات ها در شبکه آبرسانی طرح قدیم شهر اراک
آرشیو
چکیده
مقاله حاضر به بررسی شکل گیری و توسعه شهر اراک در دوره قاجار می پردازد و با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و مطالعات میدانی، شبکه آبرسانی اراک را در این دوره مورد مطالعه قرار می دهد. شهر اراک، برخلاف سایر شهرهای ایران که به مرور زمان گسترش یافته اند، با نقشه و الگوی مشخص مهندسی ساخته شده است. این شهر نمونه خوبی از شهرسازی قاجاریه است که با رعایت کردن الگوهای شهرسازی سنتی ایرانی از ویژگی های معماری غربی نیز بهره گرفته و بافت اولیه شهر به صورت شطرنجی و خیابان های عمود بر هم ساخته شده است. بازار دو محله اصلی اولیه شهر را از هم جدا می کند و ساختارهای شهری اراک به صورت برابر در محله ها پخششده اند. یکی از این ساختارهای شهری سیستم آبرسانی دقیق شهر است که پیش از ساخت شهر مورد توجه واقع شده است. در دوره قاجار قنات ها مهم ترین منابع آبرسانی بودند و در این دوره شاهد 7 رشته قنات هستیم که عبارتند از: «قنات شهر (قنات سپهداری)» ، «قنات وزیری» ، «قنات خان حاکم» ، «قنات آب ده» ، «قنات آزاد مرزآباد» ، «قنات مستوفی (قنات اربابی)» ، «قنات حاج آقاحسین (قنات خاکباز)».A Study of Aqueducts in the Old Waterworks of Arak City
The present paper examines the process of the formation and development of Arak during the Qajar Period. Following a descriptive-analytic approach and through field studies, it also explores the waterworks of arak during the same period. Unlike the other cities of Iran, which were gradually expanded over time, Arak was built based on specific engineering plans and designs. This city is a good example of Qajar Urbanism, which, while observing the traditional models of Iranian urbanism, also benefitted from the specific features of western architecture. The primary texture of the city enjoys a checkered format, and the streets are constructed perpendicular to each other. The bazar separates the two main initial quarters of the city from each other, and the urban structures of the city are equally distributed in its quarters. One of such urban structures is the accurate waterworks system of the city, which was designed prior to building the city. During the Qajar Period, aqueducts (qanats) were among the most important irrigation sources of Arak. In this period, there were six aqueducts including City Aqueduct (Qanat-i Sepahdari, Vaziri Qanat, Khan Hakem Qanat, Ab Deh Qanat, Azad Qanat of Marzabad, Mostofi Qanat (Arbabi Qanat), Haj Agha Hossein Qanat (Khakbaz Qanat).
تبلیغات
