بررسی ساختارگرایانۀ تصاویر یأس آلود و اضطراب آور در شعر «آخر شاهنامه» اثر مهدی اخوان ثالث (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شعر «آخر شاهنامه» یکی از شعرهای درخشان مهدی اخوان ثالث است که تحت تأثیر کودتای 28 مرداد سال 32 رنگ یأس و اضطراب به خود گرفته است. زمینه ها و عوامل فردی و اجتماعی بسیاری در شکل گیری این دو مقوله به هم پیوسته عاطفی تأثیرگذارند، اما در شعر اخوان، شاید تأثیرگذارتر از مرگ نزدیکان، شکست نهضت ملی برخاسته از وقایعِ مربوط به نفت بود که یأس و اضطراب را در ذهن و روانِ شاعرِ شکست خورده معاصر نمایان کرد. شعر «آخر شاهنامه»، به جهت جنبه روایی، برخورداری از زبان کهن خراسانی، هنجارگریزی نحوی و ساختار منسجم آن، قابلیت بررسی با رویکردهای ادبی جدید و به ویژه نقد ساختارگرایانه را دارد. هدف این پژوهش، بررسی رابطه و ساختار تصاویر یأس آلود و اضطراب آور و نیز تقابل آنها با تصاویر شاد و امیدبخش در شعر «آخر شاهنامه» است؛ زیرا بررسی ساختار تصویر در این شعر، ما را در فهم دشواری های شعر اخوان یاری می رساند. روش این پژوهش تحلیلی انتقادی است و در آن با استفاده از رویکرد نقد ساختاری تلاش شده است تصاویر اضطراب آور و یأس آلود این شعر در دو محور افقی و عمودی بررسی شود تا از این طریق علل انسجام آن با استفاده از دستاوردهای نقد ادبی واکاوی شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که اخوان در این شعر بیش از شصت وپنج تصویر یأس آلود و اضطراب آور را با استفاده از ابزارهای تصویرآفرینی، همچون کنایه، استعاره، تشبیه، نماد، متناقض نما و...، در دو محور هم نشینی و جانشینی به کار گرفته است تا از این طریق فضای پر از یأس و اضطرابِ دهه چهل را ترسیم کند.A Structuralist Investigation of Despairing and Anxiety- Provoking Images in the Poem Akhar-e Shahnameh by Mehdi Akhavan Sales
Akhar-e Shahnameh (The Ending of Shahnameh) is one of the brilliant poems of Mehdi Akhavan Sales, which took on a form of despair and anxiety under the influence of the coup on 19 August 1953. Many personal and social conditions and factors influenced the formation of these two emotional categories, but in Akhavan’s poem, perhaps more influential than the death of relatives was the failure of the national movement due to the events related to oil, which revealed feelings of despair and anxiety in the mind and soul of the failed contemporary poet. Akhar-e Shahnameh has the potential to be studied with new literary approaches and especially with structuralist criticism due to its narrative aspect, old Khorasani dialect, syntactic anomaly, and coherent structure. The purpose of this research is to investigate the relationship between and the structure of despairing and anxiety-provoking images and their contrast with happy and hopeful images in Akhar-e Shahnameh; because examining the image structure in this poem helps us understand the difficulties of Akhavan's poetry. This research uses an analytical-critical method. Adopting the approach of structuralist criticism, an attempt has been made to examine the anxiety-provoking and despairing images of this poem in two horizontal and vertical axes so as to explore the grounds for its glory and coherence by means of literary criticism. The findings of this research show that in this poem, Akhavan employs more than sixty-five despairing and anxiety-provoking images using imagery tools such as irony, metaphor, simile, symbol, paradox, etc., in the two axes of coexistence and substitution to draw the atmosphere of the 1950s, which was full of despair and anxiety.
Structuralism , Akhavan Sales , “Akhar-e Shahnameh” , Anxiety , Despair , Despairing Image ,
تبلیغات
