نقد کهن الگویی شخصیّت مردان از مجموعه داستان های «یکی بود یکی نبود» از محمّدعلی جمال زاده با تکیه بر نظریه های جین شینودا بولن (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تاکنون نظریّه های متنوّعی در شاخه های گوناگون علمی درباره مقوله شخصیّت مطرح شده که آراء جین شینودا بولن از آن جمله است. او با رویکردی کهن الگویی و نظرداشت اسطوره های یونانی به بازنمایی ابعاد جدیدی از هر شخصیّت بر مبنای صفاتی که دارند، پرداخته است. نظرات بولن در ارائه خوانشی نوین از متون داستانی و شخصیّت های حاضر در آن، تأثیری مطلوب دارد. به این اعتبار، در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی- تحلیلی، شخصیّت های مجموعه یکی بود یکی نبود از محمدعلی جمال زاده بر اساس آراء کهن الگویی شینودا بولن بررسی شده است. در اینجا ویژگی های کهن الگویی شخصیّت ها با توجّه به کنش ها و عملکرد روانی آنان مورد نظر است که می تواند لایه های پنهان شخصیّت ها را بروز دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد در کلّیّت این مجموعه شاهد نفوذ کهن الگوهای هادس، زئوس، هفائستوس، دیونوسوس و هرمس در دنیای درون و بیرون شخصیّت ها بوده ایم که برآیند این اثرگذاری گاهی مثبت و گاهی منفی بوده است. این امر بیانگر اعتقاد جمال زاده به خاکستری بودن شخصیّت انسان ها و زدودن غبار مطلق انگاری (خوب یا بد) در مواجهه با دیگران است. همچنین، مشخص گردید که شیخ جعفر در داستان رجل سیاسی دارای پیچیده ترین شخصیّت که نشانه هایی از کهن الگوهای زئوس (قدرت طلبی)، هرمس (حقه بازی و پیام رسان)، هفائستوس (عدم رضایت درونی، ضعف در مهارت های سیاسی و ...) در کنش، گفتار و اندیشه وی دیده می شود. شخصیّت های دیگر، کاملاً ساده و قابل پیش بینی خَلق و پردازش شده اند.The Archetypal Criticism of Men's Character from Jamalzadeh's Yeki Boud Yeki Naboud using Jean Shinoda Bolen’s Theories
So far, various theories have been proposed in various scientific branches on the category of personality, among which are the opinions of Jean Shinoda Bolen. Taking an archetypal approach and considering Greek myths, he has represented new dimensions of each character based on their attributes. Bolen's comments have a favorable impact in providing a new reading of fictional texts and the characters present in them. Accordingly relying on library sources, taking a descriptive-analytical method, and considering Jean Shinoda Bolen’s archetypal views, the personalities of Yeki Boud Yeki Naboud (once upon a time) by Mohammad Ali Jamalzadeh were examined. The archetypal characteristics of the characters are considered with regard to their actions and psychological functioning, which can reveal the hidden layers of their characteristics. The results of showed that the influence of the archetypes of Hades, Zeus, Hephaestus, Dionysus and Hermes have been in the inner and outer world of characters, and the result of this influence has been sometimes positive and sometimes negative. This shows Jamalzadeh’s belief in the grayness of human personality and removing the absolutism (good or bad) in dealing with others. Moreover, it was found that Sheikh Jafar has the most complex personality in the story of the political man, who shows signs of the archetypes of Zeus (desire for power), Hermes (trickster and messenger), Hephaestus (inner dissatisfaction, weakness in political skills, etc.). These are evident in his actions, words and thoughts. Other characters are created and processed quite simply and predictably.
تبلیغات
