بازسازی و تحلیل انتقادی برهان عامّ ابن سینا در اثبات وجود نفس (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مسئله اصلی این پژوهش سنجش قوت برهان ابن سینا در اثبات وجود نفس در جانداران و هدف از آن بازسازی این برهان و نشان دادن ناکارآمدی آن در اثبات نفس گیاهی است. بوعلی در ابتدای نفس شفا برهانی عامّ را برای اثبات نفوس در تمامی جانداران اقامه می کند. این برهان، همان برهان اثبات صورت نوعیّه در همه اجسام است که به اثبات نفس به مثابه صورت نوعی اجسام جاندار تخصیص خورده است. ازنظر ابن سینا، ازآنجاکه مبدأ ویژگی های پنج گانه، یعنی حس، حرکت ارادی، تغذیه، رشد و تولیدِمثل، صورت جسمی اشیاء نیست؛ پس به ناچار در برخی از اجسام مبدئی به نام نفس وجود دارد که صورت نوعیه یا همچون صورت نوعیّه آن هاست و مبدأ ویژگی های پنج گانه به شمار می رود . این برهان که از سنخ استنتاج از طریق بهترین تبیین است، به دلیل بررسی نکردن تمامی شقوق و رد آن ها تامّ نیست. نگارندگان ابتدا این برهان را براساس تقریر خواجه نصیر طوسی و صدرالمتألهین بازسازی می کنند و پس از نشان دادن ناتمامیّت این دو تقریر، برای دفاع از این برهان، بازسازی مختار خود را براساس بررسی تمامی شقوق محتمل بیان می کنند. باوجوداین، این برهان براساس ابتناء به برخی از مبانی فیزیکی باطل شده در ردّ مزاج به عنوان مبدأ حرکت، توانایی اثبات نفس گیاهی را ندارد.Reconstruction and Critical Analysis of Avicenna's General Argument in Proving the Existence of Soul
The primary focus of this research is the critical analysis of Avicenna's argument for demonstrating the existence of the soul in living beings. The objective is to reconstruct this argument and expose its inadequacy in proving the presence of a soul in plants. Avicenna's argument, as presented in the opening sections of the 'Book of Soul' in his al-Shifa , revolves around establishing the existence of souls in all living entities, equating it with proving the form of the species in all bodies. Avicenna asserts that the five essential characteristics—sense, voluntary movement, nutrition, growth, and reproduction—do not originate from the physical form of objects. Therefore, he posits the existence of a source, referred to as the soul, in certain bodies. This soul is considered the form of their species or similar to it, serving as the origin of these five characteristics. However, Avicenna's argument, grounded in inference through the best explanation, remains incomplete due to a lack of comprehensive exploration of all possible avenues and neglecting potential objections. The authors initially reconstruct Avicenna's argument by drawing on interpretations by Nasir al-Din al-Tūsi and Sadr al-Mutallahin. Subsequently, after highlighting the limitations of these two interpretations, they offer their independent reconstruction, considering all possible divisions. Nevertheless, this argument falls short in proving the existence of a soul in plants, primarily due to objections regarding certain invalidated physical foundations that reject temperament as the source of movement.
تبلیغات
