تحلیل رابطه ساختاری هفت پیکر با نگاره های گنبد های زرد و سبز و سرخ هفت پیکر از نسخه مصوّر خمسه نظامی موجود در مدرسه عالی شهید مطهری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سه نگاره مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در منظومه هفت پیکر از نسخه خطی مصور خمسه نظامی موجود در کتابخانه مدرسه عالی شهید مطهری، چنان به یکدیگر شبیهند که به صورت برگردان یکدیگر دیده می شوند. هدف این پژوهش آن است که علت این شباهت را در ارتباط با متن منظومه نشان دهد. در روش نقد ساختارگرایانه، منظومه داستانی هفت پیکر، از واحد روایی واحدی برخوردار است که این ساختار روایی واحد، در کل منظومه به ویژه هفت گنبد تکرار می شود و این واحد روایی تکرارشونده، حامل پیام داستان هفت پیکر، یعنی بن مایه آزمون و تکامل معنوی بهرام گور است. با فرض این که تکرار ساختار نگاره ها و مشابهت ساختاری آن ها با تکرار بن مایه داستان در ساختار واحد متن هفت پیکر، ارتباط دارد، اجزای نگاره های مذکور با شاخصه های ساختاری منظومه هفت پیکر در داستان های هفت گنبد، مطابقت داده می شود و ارتباط نگاره های مربوط به گنبدهای زرد و سبز و سرخ در نسخه مذکور با مفهوم داستانی منظومه، به روش توصیفی- تحلیلی بررسی می گردد، تا به چرایی مشابهت در ساختار این نگاره ها و منظور نگارگر از این طراحی پی ببرد و نتیجه می گیرد، نگارگر با وقوف به پیام منظومه، هم در جهت انتقال پیام منظومه و تاکید بر آن، این نگاره ها را مشابه طراحی نموده و هم برای نشان دادن عظمت دربار صفوی، مقطع آغازین هر گنبد را در سه نگاره، تکرار کرده تا شوکت دربار را تصویر نماید.Analysis of the relationship between structure of Haftpeykar and illustrated’s yellow, green, red Gonbads in in the Haftpeykar’s collection of the illustrated manuscript of KhamsehNezami in the library of ShahidMotahari School
The three paintings related to the yellow, green and red Gonbads in the Haftpeykar’s collection of the illustrated manuscript of KhamsehNezami in the library of ShahidMotahari School are so similar to each other which are seen as photocopies of each other.The purpose of this research is to show the reason for the similarity of the illustrated. In the method of structuralist critique, the Haftpeykar narrative system has a single narrative unit that is repeated throughout the story, especially the seven Gonbads and this repetitive narrative unit carries the message of the story, which is the basis of BahramGour's test and spiritual evolution. Assuming that the repetition of the structure of the illustrateds is related to the repetition of the story representation in the single structure of the text of the poem, the components of these illustrated is compared to the structural features of the story and the relationship between the mentioned illustrates and the narrative concept of the system is investigated by a descriptive-analytical method to understand a similar concept in the structure of the illustrateds and the purpose of the painter of this design and concludes that the painter recognizing the message of the system, in order to convey the message of the system, designed similar drawings to emphasize the message of the story and To show the greatness of the Safavid court, he repeated the initial section in three drawings to depict the glory of the court.