بررسی خلاء ماده 819 قانون مدنی درخصوص تصرف مشتری در مال متعلق حق شفعه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در صورت اعمال حق شفعه، منافع متصل به شفیع و منافع منفصل به مشتری تعلق می گیرد. اما درصورتی که مشتری با صرف هزینه و بدون تعدی ارزش افزوده ای در ملک متعلق حق شفعه ایجاد نموده، مثل این که درختی در زمین کاشته یا ساختمانی احداث کرده باشد، مسئله مشکل می شود. زیرا از طرفی مشتری در زمان مالکیت خود در ملک تصرف کرده و از طرف دیگر شفیع حق دارد ملک را بدون این تصرفات اخذ کند. ماده819 ق.م راه حل را در دادن حق به مشتری در برداشتن درخت و ساختمان بیان نموده است. بدیهی است که برداشتن ساختمان مستلزم تخریب بوده و درخت هم در غالب موارد قابل جابه جایی نیست. لذا برداشتن این تصرفات به معنای نابودی آنها و سبب ورود خسارت زیادی به مشتری می شود. اما قانونگذار درباره این مسئله ساکت است. فقیهان امامیه کوشیده اند مسئله را با استناد به اموری مانند اقتضای مالکیت متزلزل، قاعده لاضرر، قاعده احترام مال مسلمان، قاعده سلطنت و... حل کنند. اختلاف نظر فراوان میان فقها و وجود اشکال و خلاء قانونی در این مورد ضرورت پژوهش در این زمینه را روشن می سازد. در این نوشتار ضمن بیان و نقد نظرات موجود در این زمینه، این نتیجه حاصل شده که اگر تصرفات مشتری با رعایت تمام الزامات قانونی صورت گرفته، حق شفعه ساقط می شود. اما اگر تصرف مشتری مورد حمایت قانون نباشد حق شفعه ثابت است و شفیع می تواند با اخذ به شفعه، تصرفات مشتری را زائل کند بدون این که مسئولیتی در برابر نقصان یا فقدان قیمت آن داشته باشد.Study of the Void of Article 819 of the Civil Code Regarding the Customer’s Possession of Property Belonging to the Pre-Emption Right
In case of exercising the pre-emption right, the connected interests are awarded to the exerciser of pre-emption right and the separable benefits to the customer. However, the issue becomes difficult if the customer has created an added value in the property owned by pre-emption right by spending money and without trespassing, such as planting a tree on the land or constructing a building, because, on the one hand, the customer has taken possession of the property during his ownership, and on the other hand, the exerciser of pre-emption right is eligible to take the property without these possessions. Article 819 of the Islamic Civil Code states the solution in giving the customer the right to remove trees and buildings. It is obvious that removing the building requires destruction and the tree cannot be moved in most cases. Therefore, removing these possessions means destroying them and causing a lot of damage to the customer. But the legislator is silent on this issue. Imamiyah jurists have tried to solve the problem by referring to issues such as the necessity of unstable ownership, the rule of prohibition of detriment, the rule of respect for Muslim property, the rule of sovereignty, etc. The many differences of opinion among jurists and the existence of legal gaps in this case clarifies the necessity of research in this field. In this paper, while expressing and criticizing the existing opinions in this field, it is concluded that if the customer’s possessions are carried out in compliance with all legal requirements, the pre-emption right is forfeited. However, if the customer possession is not protected by the law, the pre-emption right is fixed, and the exerciser of pre-emption right can forfeit the customer possession without being responsible for its loss of value.
تبلیغات
