بررسی شناختی صفات مرکب در کردی هورامی پاوه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در پژوهش توصیفی-تحلیلی حاضر، نخست صفات مرکبِ کردی هورامی پاوه، از فرهنگ فارسی-کردی (سه جلدی) (مردوخ روحانی و دیگران، 1385) گردآوری شده اند؛ همچنین، یکی از نگارندگان که گویشور هورامی پاوه است، 25 صفت مرکب دیگر را بدان ها افزوده است. سپس این داده ها، در چارچوب صرف شناختی و براساس مدل پیشنهادی هماوند (2011) بررسی و روابط معنایی بین هسته و توصیفگر در آن ها برپایه سه عملکرد شناختی مقوله سازی، پیکربندی و مفهوم سازی مشخص شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که تعداد نُه مقوله از یازده مقوله پیشنهادی هماوند (شامل صفاتی که در آن ها توصیفگر هدف یا مکان هسته را نشان می دهد یا فاقد ویژگی بیان شده توسط هسته است یا هسته نوع، ویژگی، اندازه، عملکرد، تمایل یا حرکت به سمتِ توصیفگر را نشان می دهد)، به علاوه چهار مقوله دیگر که در مدل پیشنهادی هماوند به آن ها اشاره ای نشده است (شامل صفاتی که در آن ها توصیفگر کمیت هسته، محدوده فعّالیت هسته، ویژگی هسته و تشابه هسته به چیزی رانشان می دهد) در صفات مرکب زبان کردی هورامی پاوه وجود دارند. درضمن، سه قلمرو درون طبقه ای و سه قلمرو برون طبقه ای و شش نوع تعبیر در این صفات قابل تشخیص است.Cognitive Study of Compound Adjectives in Hawrami Kurdish of Paveh
In this descriptive-analytic study, firstly, compound adjectives of Hawrami Kurdish of Paveh gathered from Persian-Kurdish Dictionary (Mardukh Ruhani et al., (3 Vols.), 2006), along with 25 others added by one of the authors who is the speaker of Hawrami Kurdish of Paveh. Then, the data were examined based on cognitive linguistics and Hamawand’s (2011) model of cognitive morphology. The semantic relationship between the head and the modifier of these adjectives were analyzed based on three cognitive operations; categorization, configuration and conceptualization. The results indicated that nine out of twelve categories proposed by Hamawand can be seen in Hawrami Kurdish of Paveh (including adjectives in which modifier shows the goal, or place of the head, or doesn't have the feature mentioned by the head, or adjectives whose head shows type, feature, size, activity, tendency, or moving toward the modifier). There are, also, four more categories which are not mentioned in Hamawand’s model but exist in Hawrami Kurdish of Paveh (including adjectives whose modifiers show the quantity, range, feature or resemblance of the head). There are also three inter-word-class- and three intra-word-class-domains and six construals in compound adjectives of Hawrami Kurdish of Paveh.
تبلیغات
