تحلیل رفتار بودجه ریزی ذهنی خانوارها براساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بودجه ریزی ذهنی از جمله موضوعات حوزه اقتصاد رفتاری بوده و بر جنبه های روانشناسی حسابداری مالی تاکید دارد. بودجه ریزی ذهنی می تواند نقش بسزائی در مدیریت مالی شخصی داشته باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل رفتار بودجه ریزی ذهنی خانوارها براساس رویکرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده است. پژوهش حاضر برحسب روش انجام کار توصیفی و از نوع پیمایشی و به لحاظ هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش حاضر خانوارهای استان کردستان بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از پرسشنامه برای گردآوری داده های مورد نیاز استفاده شده است. روایی محتوایی پرسشنامه با نظر پانلی از متخصصان و کارشناسان تایید شد. به منظور بررسی روایی سازه (شامل روایی همگرا و واگرا) و پایایی ابزار تحقیق (پایایی مرکب و میانگین واریانس استخراج شده) و برآورد مدل اندازه گیری پژوهش از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی از طریق نرم افزارهای SPSS نسخه 26 و AMOS نسخه 24 استفاده شده است. از مدل سازی معادلات ساختاری برای آزمون فرضیات استفاده شده است. تحلیل عاملی اکتشافی منجر به کشف پنج عامل (نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده، قصد بودجه ریزی ذهنی و رفتار بودجه ریزی ذهنی) از 21 مولفه مورد مطالعه گردید. این پنج عامل جمعاً قادر به تبیین 63 درصد از واریانس کل بودند. تحلیل عاملی تاییدی تعداد عامل ها و بارهای عاملی متغیرها را تایید کرد. هر پنج فرضیه پژوهش تایید شدند. میزان تاثیرپذیری متغیر قصد بودجه ریزی ذهنی از سایر متغیرها به ترتیب اهمیت عبارت بود از: نگرش، کنترل رفتاری ادراک شده و هنجارهای ذهنی. بعلاوه، اثر متغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، سن، تحصیلات، تاهل، اشتغال، درآمد و تجربه کاری نیز به عنوان متغیرهای تعدیل گر در ارزیابی مدنظر قرار گرفتند. برای نمونه وضعیت متغیرهای نگرش، هنجارهای ذهنی و رفتار بودجه ریزی ذهنی در میان سنین مختلف متفاوت بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد بودجه ریزی ذهنی می تواند موجبات توسعه و تقویت رفتار مالی خانوارها را فراهم نماید.Analyzing the Household Mental Budgeting Behavior Based on the Theory of Planned Behavior
Mental budgeting is one of the topics in the field of behavioral economics and emphasizes the psychological aspects of financial accounting. Mental budgeting can play an important role in personal financial management. The purpose of this study is to investigate the household mental budgeting behavior based on the theory of planned behavior. This research is descriptive-survey based on the method of doing and in terms of target, is functional. The population of this study was households of Kurdistan province who were selected by convenience sampling. The research instrument used was a questionnaire. The content validity of the questionnaire was confirmed by a panel of experts. In order to evaluate the construct validity (including convergent and discriminant validity) and the reliability of the research instrument (composite reliability and average variance extracted) and to estimate the research measurement model from exploratory and confirmatory factor analysis through SPSS software version 26 and AMOS version 24 has been used. Structural equation modeling has been used to test the hypotheses. Exploratory factor analysis led to the discovery of five factors (attitude, subjective norms, perceived behavioral control, mental budgeting intention, and mental budgeting behavior) of the 21 components studied. Together, these five factors were able to explain 63% of the total variance. Confirmatory factor analysis confirmed the number of factors and factor loadings of variables. All five research hypotheses were confirmed. The degree to which mental budgeting intention are influenced by other variables in order of importance were: attitude, perceived behavioral control and subjective norms. In addition, demographic variables such as gender, age, education, marriage, employment, income and work experience are also considered as moderating variables in the results analysis. For example, the status of variables such as attitudes, subjective norms, and mental budgeting behavior varied among different ages. The result of this study showed that mental budgeting can lead to the development and strengthening of household financial behavior.