زنبورداری سنتی در ناحیه دینور استان کرمانشاه (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ناحیه دینور در شرق استان کرمانشاه قرار گرفته است. ظاهر امروزی منطقه بیش از هرچیز، کشاورزی ماشینی را نشان می دهد. با این وجود، هنوز هم نشانه هایی از فعالیت های سنتی در گوشه وکنار آن مشاهده می شود. فراوانی گونه های بومی زنبورعسل به افزایش دانش انسان از این حشره و یافتن روش هایی برای بهره مندی بیشتر از آن انجامیده است. فرهنگ زنبورداری این ناحیه نتیجه توسعه چنین دانشی است. چگونگی این فرهنگ مهم-ترین پرسش این پژوهش است. براساس بررسی های اولیه، این فرضیه مطرح می شود که فرهنگ زنبورداری دینور به عنوان فعالیت اقتصادی مکمل انجام می شود. هدف اصلی این پژوهش، شناخت و معرفی این فرهنگ و راهکارهای حفاظت از آن است و ضرورت موضوع از آن جایی مشخص می شود که باورها، ارزش ها و شیوه های زنبورداران درپی مداخلات نابجای انسانی روبه فراموشی است و فرهنگ زنبورداری این ناحیه به زودی از بین می رود و یا با بهره مندی از شیوه های مدرن و همگون با سراسر جهان ادامه خواهد یافت، لذا بایسته است آخرین شواهد این فرهنگ معرفی شود. این پژوهش از نوع کیفی- توصیفی است و به شیوه میدانی، با بررسی روستاهای ناحیه دینور و ارتباط مستقیم با زیست بوم و شیوه های معیشت ساکنان این ناحیه انجام شده است. درپی بررسی، فعالیت های اقتصادی مانند زنبورداری سنتی شناسایی شد. پس از آن برای گردآوری اطلاعات از روش مشاهده و مصاحبه آزاد بهره برده و ثبت و ضبط اطلاعات به صورت صوتی- تصویری انجام و چرخه فعالیت زنبورداری، تقویم اقلیمی آن، سازه ها و اشیاء وابسته و مفاهیم مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات انجام شده در نقاط مختلف جهان نشان می دهد که زنبورداری سنتی نقش مؤثری در پایداری محیط زیست دارد از این رو پیشنهاد می شود که با توجه به توان های محیطی ناحیه دینور، تولید عسل ارگانیک با تلفیق شیوه های سنتی و مدرن در میان مناطق کوهستانی ترویج و تتمه فرهنگ زنبورداری این ناحیه به عنوان جاذبه بوم گردشگری معرفی شود.