با توجه به اهمیت بالای شرکت های چند کسب وکاره ناهمگون در اقتصاد کشورهای درحال توسعه منطق های شکل گیری آن ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی منطق های شکل گیری و شاخص های تشکیل دهنده هر یک از منطق در فضای شرکت های دولتی و خصوصی است. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد شرکت های چندکسب وکاره ناهمگون در فضای شرکت های دولتی و خصوصی بودند که بر اساس روش نمونه گیری قضاوتی و هدفمند تعداد 11 نفر با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش حاضر مبتنی بر نظریه بنیاد چندگانه بوده است . در بخش اول از طریق ادبیات نظری و مرور نظام مند تعداد 28 مضمون در سه دسته زمینه ای، ساختاری و رفتاری شناسایی شد و در بخش دوم هم بر مبنای ادبیات پژوهش وارد فضای مصاحبه گردید و تعداد 4 مضمون به مضامین قبلی اضافه شد که عبارت اند از تحریم های سیاسی، دانش مدیران، مبادله کسب وکارها با بدهی معوقه، وجود کسب وکارهای پوششی، تقدم وجود کسب وکارها بر شکل گیری آن ها. نتایج نشان داد که منطق غالب برای شکل گیری شرکت های دولتی منطق اجبار بوده و برای شرکت های خصوصی هم سه منطق هم افزایی، کسب وکار و تفکر مدیران شناسایی شد. در بین عوامل تشکیل دهنده هر یک از منطق ها بر اساس فراوانی مصاحبه ها برای منطق اجبار عوامل ساختاری، برای منطق هم افزایی عوامل ساختاری، برای منطق کسب وکار، عوامل زمینه ای و نهایتاً برای منطق تفکر مدیران عوامل رفتاری به عنوان عوامل اصلی انتخاب شدند.
