آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۴

چکیده

تواضع و فروتنی از صفات حسنه اخلاقی است که در قرآن و روایات بسیار به آن سفارش شده است و در بسیاری از کتب اخلاق، تعریف تواضع، نشانه ها، آثار و نیز نمونه هایی از آن آمده است. در برخی متون نثر عرفانی همچون اللمع، رساله قشیریه، مصباح الهدایه و تذکره الاولیاء به روش نادری برای نشان دادن تواضع و فروتنی اشاره شده است که گاه نیز برای عذرخواهی، رفع رنجش و کدورت به کار می رفته است. از آنجا که متون عرفانی بخش عمده ای از فرهنگ و ادبیات کلاسیک فارسی را تشکیل می دهند، شناخت بهتر این قبیل آداب و رسوم، به درک بهتر این آثار کمک خواهد کرد. در این رسم نادر، فردی یک طرف صورت خود را بر روی زمین می گذارد و از طرف مقابل می خواهد که پای خود را بر صورت او بگذارد. این عمل به ویژه اگر توسط شخصی والامقام و محترم صورت پذیرد، نشان دهنده اوج تواضع و فروتنی او قلمداد شده است. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیل محتوا نگاشته شده است، سعی شده است ابتدا مهم ترین شواهد و کاربردهای این رسم در متون نثر عرفانی و دینی جمع آوری و تحلیل گردد و سپس به تعابیر و نمونه هایی از نظم و نثر فارسی که به نحوی با این رسم در ارتباط هستند، اشاره شود.

تبلیغات