مشارکت مردمی کلید تحقق پذیری طرح های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده (نمونه مطالعاتی: محله جولان شهر همدان)

چکیده

بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری از جمله چالش های مهم فرا روی مدیریت شهری در کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما است. ارزیابی تجارب گذشته و تحلیل سیاست های پیشین نشان می دهد که تحقق اهداف و برنامه های بهسازی و نوسازی بافت های شهری مستلزم تعهد مشترک، رویکردی جامع و هماهنگ و برنامه ریزی با مشارکت کلیه نقش آفرینان به ویژه ساکنان و مالکان این محدوده ها است. اﻧﺪیﺸﻪ ﻣﺸﺎرکﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان در اداره اﻣﻮر ﺷﻬﺮ ﻗﺪﻣﺘی دیﺮیﻨﻪ و به اندازه ﺗﺄﺳ یﺲ ﺷ ﻬﺮ دارد. بافت های ﻓﺮﺳﻮده ﺷﻬﺮ همدان علی الخصوص محله جولان در ﺣ ﺎﻟی از ﭼﺮﺧ ﻪ رﺷ ﺪ و ﺗﻮﺳ ﻌﻪ بازمانده اند ک ﻪ توانمندی های ﻧﻬﻔﺘﻪ و ظرفیت های ﻻزم را ﺟﻬﺖ ایﻔﺎی ﻧﻘﺸی تعیین کننده در فرآیند ﺗﻮﺳﻌﻪ ایﻦ ﺷﻬﺮ دارا ﻫﺴ ﺘﻨﺪ از ایﻦ رو ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮﺳﺎزی بافت های ﻓﺮﺳﻮده ﺑﺎیﺪ از اﻫﺪاف اﺻﻠی ﻧﻮﺳﺎزی و ﺑﻬﺴﺎزی ﺷ ﻬﺮ همدان ﺑﺎﺷ ﺪ تا در ﺑﺮاﺑﺮ توسعه نیافتگی و ﻓﺮﺳﻮدﮔی ایﺴﺘﺎدﮔی کﻨﺪ. در ایﻦ ﺻﻮرت ﺗﺤﻘﻖ اﻫ ﺪاف ﻧﻮﺳ ﺎزی، به عنوان اﺛ ﺮ ﻧﻬ ﺎیی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮﺳﺎزی بافت های ﻓﺮﺳﻮده ﻧیﺎزﻣﻨﺪ آن اﺳﺖ ﺗﺎ کﻠیﻪ تلاش ها در ایﻦ ﺳﻤﺖ جهت گیری و ﻣﻌﻨ ﺎدار ﺷ ﻮﻧﺪ. لذا این پژوهش با روش تحلیلی توصیفی به تبیین اهمیت موضوع مشارکت ساکنین در امر بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده پرداخته و بهسازی و نوسازی های مشارکتی را در محله جولان شهر همدان را مورد بررسی قرار می دهد. طبق نتایج و یافته های تحقیق که با از طریق مشاهده و مصاحبه مستقیم با ساکنان محله به دست آمده است، الگویی مشارکتی در برنامه بهسازی و نوسازی محله جولان شهر همدان ارائه شد. این الگو که متخصصین ، بخش دولتی و مردم، در تمامی مراحل آن حضور دارند، می تواند راهگشای طراحان و برنامه ریزان شهری در تحقق پروژه های نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده بالأخص بافت فرسوده محله جولان باشد و در نهایت ، به راهبردهایی برای اصلاح و بهبود بافت فرسوده ی شهری محله جولان شهر همدان منجر شده که در متن مقاله به تفصیل به آن اشاره شده است.