عرفات سرزمینی مقدس و از نمادهای پیچیده حج است که در طول تاریخ، انسان های بی شماری با آن در ارتباط بوده و از معارف بی پایانش بهره برده اند. این سرزمین مقدس، همواره با فراخواندن انسان ها به معارف و شناخت های ناب و توحیدیِ خود، مایه هدایت و آشنایی آنان با وظایف اصیل و ذاتی شان گردیده است. اما از آنجا که معارف و اندیشه های عرفات، ژرف و فناناپذیر است، بدیهی است که با گذشت زمان و رشد و شکوفایی اندیشه بشر، پیام ها و کارکردهای تازه تری می یابد. شناخت خود، دیگران (دوستان، همراهان، دشمنان و شیاطین)، جهان طبیعت و ماورا و مهم تر از همه، شناخت خداوند متعال، از جمله برجسته ترین کارکردها و معارف نمادین این سرزمین مقدس به شمار می رود که در کمال و دستیابی حج گزاران به قرب الهی، نقشی اساسی دارد که نیازمند تحلیل و بررسی است. نوشتار حاضر با رویکردی ارتباطی، به معنا شناسی سرزمین مقدس عرفات، به عنوان یکی از نمادهای پیچیده حج پرداخته و کارکردها و جنبه های نمادین آن را به عنوان راهبردی شناختی برجسته کرده است.