پژوهش حاضر باهدف شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتارهای وندالیستی نوجوانان شهر گرگان انجام گرفته شده است. برای نیل به این هدف مبانی و چارچوب نظری متشکل از نظریه های روان شناختی, جامعه شناختی و روان شناسی اجتماعی تدوین گردید و بر پایه آن فرضیاتی تنظیم شدند. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر گرگان تشکیل می دهند که تعداد 368 نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای توأم با طبقه ای متناسب انتخاب شده و اطلاعات موردنیاز با استفاده از تکنیک پرسشنامه گردآوری شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل های دومتغیره و چند متغیره، رابطه آماری معناداری بین متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ازهم گسیختگی خانواده، ارتباط با دوستان خرابکار، نحوه گذران اوقات فراغت، موفقیت تحصیلی و جنس با متغیر رفتارهای وندالیستی دانش آموزان وجود دارد. بر اساس ضرایب بتای استاندارد، متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی و ازهم گسیختگی خانواده بیشترین رابطه را با متغیر رفتارهای وندالیستی داشته اند، به طوری که روی هم 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. در کل، حدود 47 درصد از تغییرات متغیر رفتارهای وندالیستی توسط متغیرهای مذکور قابل پیش بینی است.
