مطالعه تطبیقی جنبش اخوان المسلمین مصر و جنبش فتح الله گولن (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

شکل گیری جنبش های مختلف در منطقه باعث شده تا طیف وسیعی از مطالعات پیرامون جنبش ها شکل بگیرد و چرایی و چگونگی فعالیت این جنبش ها را مدنظر قرار دهد. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و روش تطبیقی دو جنبش اخوان المسلمین و جنبش فتح الله گولن بررسی شود و به شباهت ها و تفاوت های آن ها اشاره شود. فرضیه نوشتار این است که اخوان المسلمین در شیوه ها و روش ها با جنبش گولن شباهت و در نوع نگاه به مقوله دین و سیاست دارای تفاوت های اساسی هستند. در همین راستا یافته های پژوهش حاکی از این است که دو جنبش در مقوله دین و دولت و سکولاریسم کاملاً متفاوت از هم و در مبحث دموکراسی و تصوف به هم نزدیک هستند. هم چنین یافته های تحقیق تصریح می کند که اگر چه هر دو جنبش دارای هدفی جهان شمول بوده اند؛ ولی جنبش گولن متوجه کل عالم و جنبش اخوان المسلمین متوجه جهان اسلام بوده است. هرچند هر دو جنبش دست به فعالیت های اقتصادی و خدماتی زده اند ولی فعالیت های خدماتی اخوانی ها بیشتر از جنبش گولن بوده است.