آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۱

چکیده

نفثه المصدور از مهم ترین کتاب های تاریخ ادبیات ایران است که مرز بین تاریخ و ادبیات را به هم نزدیک کرده است. نزدیکی تاریخ و ادبیات یکی از پایه های اساسی تاریخ گرایی نو به شمار می رود. در این رویکرد، تاریخ، به منزله متن روایی، تفسیرها و تأویل های نهفته ای دارد که کمک می کند متن در محدوده انسداد و فروبستگی قطعیت برساخته نماند. شیوه زیدری نسوی در نگارش رنجنامه نفثه المصدور گفت وگویی بین کلیت متن و خرده روایت هایی است که به سبب غلبه گفتمانی قدرت و ساخت های فکری، به حاشیه رانده شده یا پوشیده مانده است. زیدری به سبب تربیت در فضای فکری اشعری و دستگاه دیوانی خوارزمشاهیان، برخی وجوه خرده روایت های تاریخی را در کتاب خود ذکر نکرده یا آنها را به حاشیه رانده است. این خرده روایت ها از خلال حذف ها، گزینش ها، دوگانه گویی، پوشیده گویی و لاپوشانی به شیوه تفسیر انتقادی تاریخ گرایی نو بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد متن یادشده به شکلی پیچیده با شرایط اجتماعی و مادی دورانِ پیدایی خود ارتباط دارد. زیدری با بیان هرج و مرج پدیدآمده در دستگاه سلطان در رویارویی برخی اطرافیان بیان می دارد که حاکمان خُرد نواحی به دنبال برساخت قدرت و سرانجام جدال به شیوه های سرکوبگرانه و مسامحه آمیز برای «اراده معطوف» به حقیقت خودند. در چنین شرایطی تنازع برای بقا از صدر حاکمیت تا مردم عادی با خیانت، «جانی به نانی» و «نفسی به فلسی» فروختن رواج می یابد.

تبلیغات