خاطرات ایرانی و نقش آنها در ترسیم تاریخ فرهنگی جنگ ایران و عراق/دفاع مقدس

چکیده

از تاریخ فرهنگی، به منزله دانشی میان رشته ای برای توصیف و تحلیل رویدادهای تاریخی ناظر به علوم مرتبط با حوزه فرهنگی نظیر انسان شناسی و جامعه شناسی استفاده می شود. در این میان، خاطره که از تعامل فردیتها و فرهنگها، در بستر ارزش ها، باورها و نگرشها شکل گرفته می تواند از منابع مهم این رویکرد تاریخی به شمار آید. در مطالعات تاریخ فرهنگیِ جنگ تحمیلی/دفاع مقدس نیز می توان از مجموعه ای از باورها، عملکردها و نگرش های موجود در انبوه خاطره نوشته های جنگ/دفاع مقدس در همه انواع و اشکال آن بهره جست. وجود حجم انبوهی از گزاره های روایی یادمدار جنگ تحمیلی/دفاع مقدس، که عمدتاً ناظر به جامعه شناسی و انسان شناسی عمومی آن است، صرفنظر از اهمیت در ترسیم قوی تر وجهه تاریخ رسمی، یکی از دستمایه های تحقیق درباره «تاریخ فرهنگی جنگ» در برابر تاریخِ صرفاً نظامی و سیاسی آن به شمار می آید. به طوریکه برای فهم و تحلیل جامع مناسبات این پدیده، بویژه در حوزه فرهنگی و انسان شناختی، چاره ای جز روی آوردن به خاطره نوشته ها و خوانش گزاره های مبتنی بر منش و بینش انسان های جنگ نیست.