صنایع راهبردی

روش مرسوم اولویت گذاری در آینده پژوهی، روش فن آوری های کلیدی است. در این روش با دو معیار جذابیت و امکان پذیری و در فرآیندی خبره محور، گزینه هایی که از اولویت بیشتری برخوردار باشند، از یکدیگر تمیز داده می شوند. آن چه که نیاز به ابداع روشی نو را آشکار می کند، ابهام در میزان اثربخشی گزینه های برگزیده در مواجهه با «آینده های بدیل» است. به همین منظور، در این مقاله، با عنایت به این مهم، الگوی نوینی برای اولویت گذاری معرفی می شود. دستاورد این پژوهش، یک الگوی نوین اولویت گذاری به نام «اولویت گذاری پابرجا» است و روش شناسی پژوهش، روش شناسی ابداع یک الگوی جدید است. اولویت گذاری پابرجا، بر روش ها و مفاهیم آینده پژوهی، بنا نهاده شده است. اولویت گذاری پابرجا، عرصه ی نوآوری است و در نهایت آن، سبدی از گزینه ها معرفی می شود که در شرایط مختلف به کمک سازمان بیاید. بر اساس این الگو، فرآیند پژوهش، نسبت به زمان و منابع آن تعدیل می شود. هم چنین، اولویت گذاری پابرجا، ترکیب ی از تحلیل کمی و کیفی است. بن ابراین، با اولوی ت گذاری پابرجا و در پرتو درک چندگانه از آینده، ارزش راه کارها و سیاست های مختلف نمایان می شود. الگوی اولویت گذاری پابرجا، شامل نُه گام اساسی است که با مشارکت صاحب نظران و ذی نفعان مختلف پدید آمده و تکامل یافته است. مهم ترین یافته ی پژوهش، بهینه سازی و ارتقای کیفی این الگو، از طریق اجرای آن در میدان عمل و در یک صنعت راهبردی در حوزه ی دفاعی و در مورد سامانه های ضد بالگرد آزموده شده و به نتیجه ی مطلوب دست یافته است.

صادرات، بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی ایران را شکل می دهد. به همین منظور در حربه های متعدد اقتصادی که بر ایران روانه می شود، صادرات نیز به شدت از آن تاثیر می پذیرد. بنابراین لازم است صادرات طوری مدیریت شود که در برابر شوک های خارجی و تحریم های اقتصادی، مقاوم بوده و ثبات خود را حفظ کند. در این پژوهش به مسأله شکل گیری صادرات باثبات صنایع راهبردی پرداخته شده است. در این پژوهش مولفه های تاثیرگذار در شکل گیری صادرات باثبات صنایع راهبردی، از 106 منبع شامل کتاب ها، پایان نامه ها و مقالات جمع آوری شده و در ادامه به منظور تکمیل آن از نظرات 13 نفر از متخصصان علمی حوزه اقتصاد و نیز از مدیران اقتصادی و برخی صادرکنندگان نیز استفاده شده است. این امر تا زمانی که کفایت نظری حاصل آید، ادامه پیدا کرده است. در این فرایند 422 مورد از عوامل شکل گیری صادرات باثبات صنایع راهبردی شناسایی شدند. برای دسته بندی آن ها از روش تحلیل مضمون (GT) بهره گرفته و در نهایت بعد از چهار مرحله دسته بندی، 10 عامل مؤثر شناسایی شدند. به منظور تعیین عوامل اثرگذار و اثرپذیر و نیز الگوی مدنظر پژوهش از روش ISM که از روش های ساخت دهی مسأله (SSIM) به حساب می آید، استفاده شده است. در نهایت عوامل اثرگذار و اثرپذیر مدل ISM در قالب ماتریس MICMAC مورد تحلیل قرار گرفته است.