رویکردهای ارزشیابی

آموزش و یادگیری ساختاری چند وجهی است و دارای ابعاد زیادی است که در آن دخیل و اثر گذار می باشد. از همین رو این تحقیق با رویکردی تحلیلی به سنجش و ارزشیابی و نقش آن در یادگیری با نگاهی به رویکردهای موجود در حیطه صورت پذیرفت. روش این تحقیق مبتنی بر مطالعه کتابخانه و مطالعه منابع در حیطه مورد نظر بود و  بررسی تحلیلی در این زمینه که مبتنی بر دو بخش مطالعه نظری و رویکردی و مطالعه تطبیقی در این زمینه بود نشان داد که در زمینه رویکردهای مورد بررسی، دیدگاه رفتاری،  رویکردی کمی و منطبق بر نمره را دارد، رویکرد شناختی کیفی گرا و فرایندی و رویکرد انسان گرائی صرفا توجه به فراگیر بدون توجه به ابزار سنجش دارد. همچنین در زمینه مطالعه تطبیقی یافته ها گویای این مساله بود که رویکرد ارزشیابی کشورهای مختلف در بر گیرنده هر دو الگو و رویکرد شناختی و رفتاری است اما در زمینه استفاده و بکارگیری الگوی ارزشیابی تفاوت های مشخصی وجود دارد. در این زمینه کشور ژاپن و فنلاند رویکرد کیفی و توصیفی رویکرد غالب است؛ کره جنوبی و آمریکا تعامل آمیخته هر دو رویکرد با تاکید بر دیدگاه شناختی را در امر آموزش بکار می گیرند و اما ایران کشوری با رویکرد غالب کمی در امر آموزش می باشد که عمده گزینش ها و شرایط پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلی و تکمیلی بر مبنای یک آزمون کمی عمدتا بسته پاسخ است.

هدف پژوهش حاضر تبیین رویکردهای ارزشیابی برنامه های آموزش های ضمن خدمت نیروهای انسانی بود. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش گرداوری داده ها نیز توصیفی از نوع پیمایشی بود و ازلحاظ روش، پژوهش حاضر آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعه پژوهش حاضر در بخش کیفی شامل کلیه اساتید دانشگاه علوم پزشکی خوزستان در سال تحصیلی 97-98 بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 15 نفر انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی شامل کلیه کارکنان زن و مرد دانشگاه های علوم پزشکی استان خوزستان (دزفول، اهواز، بهبهان، شوشتر، آبادان) که حداقل 1 بار در دوره های آموزش ضمن خدمت شرکت کرده بودند. روش نمونه گیری در بخش کمی طبقه ای مرحله ای بوده که 380 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته ای با 18 سؤال بود و ابزار حوزه کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته ها نشان داد، سطح معناداری آزمون برای تمامی عوامل کوچک تر از مقدار 05/0 است و فاصله اطمینان در دامنه اعداد مثبت قرار دارد؛ بنابراین وضعیت تمامی عوامل بالندگی سازمانی مطلوب است. نتایج تحلیل محتوی و روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی نشان داد که 9 عامل بالندگی سازمانی، دانش، اعتمادسازی، محتوا، مربی، امکانات آموزشی، نگرش، وظایف محوله و مهارت استخراج شدند همچنین نتایج تحلیل کمی مبتنی بر تحلیل عاملی اکتشافی و مدل معادلات ساختاری نشان داد که این 9 عامل دارای ضرایب مسیر و مقدار t معنادار می باشند و به همگی دارای بارهای عاملی بالاتر از 22/0 و مقدار t بزرگ تر از 96 /1 هستند؛ لذا ضرایب مسیر آن ها نسبت به ارزشیابی آموزش ضمن خدمت معنادار بودند؛ لذا سنجه های مناسبی برای ارزشیابی آموزش ضمن خدمت محسوب می شوند. دراین بین امکانات آموزشی بالاترین ضریب مسیر (489/0) را داشت لذا قوی ترین سنجه و متغیر مربی با مقدار ضریب مسیر (226/0) ضعیف ترین سنجه بود. در تبیین یافته ها می توان اشاره کرد که ویژگی های بالندگی سازمان به افزایش قابلیت های فردی و گروهی، بهبود عملکرد، ارتقاء توان ارتباطی و هماهنگی بین- بخشی، متعهد کردن نیروها در قبال تحقق اهداف تشکیلاتی تقویت روحیه رقابت پذیری و رقابت جویی نیروها، توسعه عملکرد کلی از طریق آموزش و ایجاد فضای دموکراتیک و غیره حاکمیتی در مؤسسه بود.