مناهل

مناهل

مناهل سال 1399-1400 شماره 1

مقالات

۱.

مفهوم شناسی توبه

نویسنده:

کلید واژه ها: توبه استغفار مفهوم شناسی توبه مفهوم توبه معنی توبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۳۶
یکی از موضوعات اخلاقی پر بسامد در منظومه معارف اسلامی، توبه است. هدف پژوهش حاضر آن است که این موضوع اخلاقی را مفهوم شناسایی کند؛ تا از این رهگذر بتوان تفسیر دقیق تری از آیات و روایات، و نیز سبک زندگی مورد نظر اسلام برای مسلمانان ارائه نمود. یافته های پژوهش حاضر آن است که توبه گام بعد از استغفار است و ترکیبی است از پشیمانی از انجام گناه، به همراه بازگشت از انجام فعل قبیح و تدارک آنچه از بین رفته است در حالی که تائب قصد کرده به هیچ وجه آن عمل را تکرار نکند. این مفهوم گرچه در پژوهش های بسیار مورد تدقیق نظر دانشیان علوم قرار گرفته، اما پژوهشی که به مفهوم شناسی توبه، آن هم به صورت کارا و دارای متد علمی که از آن به مفهوم شناسی مفاهیم دینی یاد می شود پرداخته باشد، طبق فحص نگارنده تا کنون یافت نشده است. روش گردآوری اطلاعات در نوشته حاضر، کتابخانه ای و روش نگارش آن، توصیفی تحلیلی می باشد.
۲.

الرّساله اللّوّیّه فی امتناع لو الشرطیه

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲ تعداد دانلود : ۵۹
ان (لو) من بحوث الادب المطوله المعقده ، قد ناقش النحاه فیها اکثر مما به الکفایه ، فتاره یجرّونها لمباحث فلسفیه منطفیه ، من العلل الانحصاریه و الدلاله المنطوقیه ، الی دلاله المفهوم المخالفیه. و تاره یدعمون کلامهم فیها بعلوم اللغه الاعتباریه ، یلقون الکلام و یطیلون ، یردون و یثبتون . فلما رأیت التشویش فی کتبهم ، و أشعرت بشیء من الخلط فی بیانهم ؛ قررت أن أکتب رساله استدلالیه ، بتعلیلات متقنه ، فی کشف الغطاء عن صوب الحقیقه ، و الله المعین المستعان ، و علیه المعول للصواب. و لکن للاسف لا اقدر علی استقصاء البحث عن لو و استیفائه فان المجال ضیق غیر فسیح . فانما نتعرض هنا ل لو الشرطیه الماضویه : امتناع فیها .و بالإرغام سیفوتنا معظم المباحث فیها ، نترکها فی زوایا الخمول راجین یوما یوفقنا الله بالاتمام . فعلی العبد المسئله و من الرب العطیه !
۳.

حکم شهادت به ولایت در اذان

کلید واژه ها: اذان شهادت به ولایت در اذان حکم شهادت به ولایت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۷۸
از آنجا که بحث جواز و حرمت شهادت به ولایت امیر المؤمنین و أئمه معصومین (صلوات الله علیهم أجمعین ) در اذان ،یکی از مباحث مهم فقهی بوده و در ترویج اعتقادات شیعه مؤثر است ،نگارنده بر آن شد که پژوهشی توصیفی – تحلیلی با روش گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای بنگارد ،تا از این رهگذر بتوان بر تحکیم اعتقادات تمامی مسلمانان کمک نمود .یافته های پژوهه ی پیش رو آن است که حداقل چیزی که می توان درمورد حکم شهادت به ولایت دراذان گفت این است که باید احتیاطا آن را در اذان آورد. پیش فرض نویسنده آن است که شهادت به ولایت امیر المؤمنین و أئمه معصومین (صلوات الله علیهم ) ،در اذان جایز می باشد و ازجهاتی ترک آن پسندیده نمی باشد .گرچه موضوع نوشته شده حاضر در لا به لای بسیاری از کتب فقهی و غیر فقهی بررسی شده است اما تاکنون نوشته ای مختصر و بصورت مقایسه ای یافت نشده است.
۴.

بررسی حکمی و سندی عفو از خون کمتر از درهم در نماز

نویسنده:

کلید واژه ها: خون معفو معفوات نماز درهم نجس متنجس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴ تعداد دانلود : ۱۲۴
شریعت أنور در ورود به نماز دوری از خبث و حدث را شرط کرده و این شرط در شش مورد معفو می باشد که از موارد آن می توان به عفو از خون کمتر از درهم (غیر خون حیض ، نفاس و استحاضه) اشاره کرد ؛ با عنایت به منطوق تعدادی از روایات برداشت این حکم اتفاقی به نظر می رسد و ظهور روایات در همین حکم خواهد بود چنانچه بیان فقها از حکم نیز این گمان را به درجه اطمینان می رساند. بعض روایاتی که در أدله عفو مذکور از آن بحث می شود به دلالت منطوق،بیان می دارند که عفو مذکور شامل خون مقدار درهم نخواهد بود چنانچه شیخ طوسی قائل به إجماع در این قول شده اند ولی نباید مرحوم سلار که مخالف این قول است را نادیده گرفت گرچه پاسخ به استدلال فرضی این بزرگوار خود سبب تضعیف این قول می شود؛بعد از بیان این دو قول و انتخاب قول صحیح باید عنایت داشت که بحث از مساوی بودن خون با مقدار درهم با همه تزلزلی که در مصداق یابی درهم منظور شارع است قطعا اتفاقی کمیاب و بلکه نایاب می باشد.
۵.

حکم بکاء و گریه بر سید الشهداءعلیه السلام در نماز

کلید واژه ها: بکاء صلاه مبطلات نماز بکاء در نماز گریه خلل در نماز بکاء بر سید الشهدا در نماز اشک دموع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۲
به چیزهایی که نماز را باطل میکنند مبطل میگویند و انها 12 چیز هستند. یکی از انها تعمد بکاء در امور دنیوی است. چون فقها گریه را بر اخروی و دنیوی تقسیم کردند. و اختلاف است بین ایشلان که آیا گریه بر سید الشهدا گریه ی اخروی است یا دنیوی. عده ای قایل به این هستند که بکاء برای امام حسین نماز را باطل نمیکند و عده ای دیگر بر خلاف گروه اول را قایل شدند.
۶.

بررسی مبانی و نظریات اصولیان درباره بحث صحیح و أعم

نویسنده:

کلید واژه ها: صحیح اعم حقیقت شرعیه حقیقت متشرعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۲ تعداد دانلود : ۱۱۶
یکی از موضوعات پر بسامد علم اصول که در فرآیند استنباط به کمک مجتهد می آید، اتخاذ مبنایی صحیح در بحث صحیح و اعم است. این قلم بر آن است که با بررسی مختصری از نظریات و مبانی اصولیان مختلف، نوآموزان دانش اصول را با فراخی دامنه این بحث آشنا سازد تا از این رهگذر بتوان کارایی این علم در تصمیم گیری های مجتهد را نشان داد.
۷.

تأثیر مبنای شهید صدر در باب وضع بر دیگر نظرات اصولی ایشان

کلید واژه ها: وضع دلالت استعمال اشتراک ترادف حقیقت مجاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۰
این پژوهش به دنبال تاثیرات مبنای شهید صدر در بحث تعریف وضع بر دیگر نظرات اصولی ایشان است این نوشتار در ساحت علم اصول فقه است و بر روی نظرات شهید صدر تمرکز کرده است منابعی که برای این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است کتب اصولی شهید صدر و آثار دیگر علما که از لحاظ موضوع با بحث ما تناسب داشته اند. نظر شهید صدر در تعریف وضع نسبت به دیگر نظرات در این باب جدید و متفاوت از دیگر نظرات است فایده مهمی که این مبنا دارد این است که ما می توانیم با این مبنا تحلیلی روشن تر و جواب بهتر به سوالات ابتدایی مباحث الفاظ در اصول بدهیم اما با کمی دقت می یابیم که این نظر تاثیر بسیار زیادی در سیر مباحث اصول ندارد هر چند بخشی از مباحث اصول واضح تر شده است. شایسته است در کنار مباحثی این چنینی به بررسی نظر دیگر علما و مقایسه آن با نظر شهید صدر پرداخت از جمله در بحث تعریف وضع و دلالت تصوری و تصدیقی ومعنای مجازی و معنای حرفی چه اینکه قسمت دیگر مباحث شهید در آثار ایشان به نقد نظرات علمای دیگر بر مبنای خود ایشان می باشد. این نوشتار برای طلاب حوزه های علمیه و دالنش آموختگان علم اصول مفید و قابل استفاده می-باشد)بر فرض مفید بودن( و برای شناخت بیشتر با نظرات شهید صدر در مباحثی اصولی میتوان از آن استفاده کرد.