محسن خالقی

خداوند در سورة مبارکه واقعه پس از اینکه انسان ها را به سه دستة «اصحاب المیمنه»، «اصحاب المشئمه» و «سابقون» تقسیم میکند، میفرماید گروه زیادی از سابقون از اولین بوده و اندکی از آن ها را آخرین تشکیل میدهند. تفاسیر به بیان مصداقی این مفاهیم و تبیین اولین و آخرین با معیار زمانی پرداخته اند که لازمة این اقوال تقلیل سابقون در گذر زمان بوده است. در آموزه های قرآنی و روایی، اولین، کسانی هستند که در پرتو ایمان به خدا و توحید، استعداد و ظرفیت های خود را شکوفا کرده و به فعلیت میرسانند، لذا اکثریت سابقون و اصحاب المیمنه را تشکیل میدهند، اما آخرین که اقلیت سابقون را تشکیل میدهند، با اینکه روحیه و ظرفیتی مانند اولین ندارند، لکن دسترسی به مقام سابقون برای آن ها غیر ممکن نیست و میتوانند در راستای عبودیت خداوند به این مقام نائل گردند. در این پژوهش، بیان مصداقی این اصطلاحات در آموزه های قرآنی و روایی جهت شناسایی روحیة سابقون مورد بررسی قرار گرفته است.

در این پژوهش، مفهوم اهمیت در حسابرسی که مبنای قضاوت حسابرسان است، به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر ویژگی کنترلی حسابرسی مستقل (کشف کنندگی) در نظر گرفته شده و تأثیر آن بر توجه حسابرسان در فرایند کشف تقلب مدیران مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور گردآوری اطلاعات، از ابزار پرسشنامه و مشاهده عینی شواهد (اسنادکاوی) استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل حسابرسان شاغل در سازمان حسابرسی دارای رتبه سرپرست به بالا و گزارش های حسابرسی منتشر شده توسط سازمان مذکور طی سال های 1386 و 1387 بوده است. نمونه های مورد مطالعه شامل 82 نفر از مدیران و سرپرستان حسابرسی و تعداد 124 گزارش حسابرسی می باشد. نتایج پژوهش مؤید آن است که حسابرسان برای اقلامی که از نظر کمّی از اهمیت بالاتری برخوردار هستند احتمال بالاتری از گزارشگری متقلبانه در نظر می گیرند و زمانی حسابرسان به اقلام کم اهمیت توجه بیشتری می نمایند که قبلاً شواهدی حاکی از تقلب مدیران مشاهده کرده باشند. به عبارتی دیگر مفهوم اهمیت در حسابرسی صورت های مالی، مانع توجه حسابرسان در فرایند کشف تقلب مدیران می گردد. بررسی گزارش های حسابرسی نیز نشان داد که فرایند حسابرسی صورت های مالی حداکثر در 3/6 در صد از موارد، مؤید کشف تقلب احتمالی مدیران می باشد