سید عمار کلانتری

هم اکنون سالانه ده ها هزار مقالة علمی به فارسی و انگلیسی در کشور تولید می شود و در مقایسه با دهة گذشته، میزان نشریات و مقالات علمی ـ پژوهشی چندین برابر شده است، اما آیا با همین نسبت میزان تولید واقعی علم در کشور رشد کرده است؟ در این مقاله با واکاویدن معیارهای رایج دربارة تولید علم مانند ISI و داوری در مجلات علمی ـ پژوهشی و نیز بررسی ایده پردازی های فاقد روش علمی، دربارة معیارهای واقعی علمی بودن یک مقاله بحث خواهیم کرد. درنهایت، دو معیار روش مند، قابلیت تکرار پژوهش و راستی آزمایی، برای دیگر محققان را در کنار ویژگی علم افزایی و دارابودن ایدة نوین، به منزلة معیارهای اصلی علمی بودن یک مقاله، معرفی خواهیم کرد و سرانجام رویه ای برای تولید مقالات علمی ارائه خواهیم داد.

در دو دهه اخیر، پس از پایان جنگ سرد و ظهور رسانه های نوین، ساختار رسانه ای در اکثر کشورهای جهان تغییرات چشمگیری را، که پیش تر در حوزه مطبوعات تحقق یافته بود، از سر گذراند. در قرن 21، این وضعیت به صورتی فراگیر به حوزه رسانه های دیداری و شنیداری نیز تعمیم یافت و نگاه نوینی به کارکرد و فرایند اثرگذاری رسانه ها پدید آمد. این مقاله، پس از بررسی نظریات گوناگون درباره نظام رسانه ای ، با تمرکز بر رادیو ـ تلویزیون، به مثابه اثرگذارترین رسانه، به بررسی تغییرات ساختار مالکیت رسانه ای در جهان پرداخته است. از این رو با اشاره به دو الگوی رایجِ، «رادیو ـ تلویزیون خدمت عمومی» و «رادیو ـ تلویزیون خصوصی»، به بیان مزایای افزون تر نظام خصوصی، که در اکثر کشورهای جهان جایگزین نظام انحصاری رادیو ـ تلویزیون دولتی گردیده است، نسبت به مدل انحصاری پرداخته ایم. درادامه، با بیان دیدگاه های نهادهای بین المللی، تجربه حدود 20 کشورجهان در گذار از نظام انحصاری رسانه ای به نظام متکثر بررسی و، با تمرکز بر کشورهایی که از نظر فرهنگی، سیاسی، و موقعیت جغرافیایی مشابهت هایی قابل توجه با ایران دارند، به صورتی گذرا چگونگی مواجهه این کشورها با چالش ها و ابهامات تغییر ساختار مطالعه شده است. درنهایت، گذار از هزینه های نظام انحصاری به فرصت های نظام متکثر در قالب مدل بیان شده و نظام متکثر رسانه ای به مثابه کارامد ترین ساختار رسانه ای از نظر تحقق اهداف، از جمله جلب رضایت مخاطب و توجیه پذیری اقتصادی و تأمین منافع ملی و مصالح اجتماعی، معرفی شده است.