فتح الله فرهادی

بازنگری ادواری محتوای دروس از جمله دروس عمومی، پایه و تخصصی از وظایف کمیته های شورای عالی برنامه ریزی بوده است که نیاز مبرم مدرسان و سیستم آموزشی کشور است. در این مقاله مقایسه ای اجمالی در مورد دروس پایه مهندسی شیمی، یعنی ریاضی، فیزیک و شیمی بین دبیرستان و دانشگاه صورت پذیرفته است. نتایج جداول مقایسه ای به خوبی نشان می دهد که اشتراکات بسیاری در عناوین دروس دانشگاهی و دبیرستانی وجود دارد. وجود اشتراکات متعدد بین دروس دبیرستان و دانشگاه موجب لزدگی و بی میلی دانشجویان و باعث افت تحصیلی آنها می شود. برنامه ریزی متمرکز با توجه به تنوع سطح پذیرفته شدگان، حضور مدرسان مجرب و وجود آزمایشگاه هایی برخوردار از حداقل کیفیت راه خوبی نیست. واگذاری اختیارات تعریف محتوای دروس با توجه به قابلیت ها، استعدادها و کیفیت دانشگاه های بزرگ راه حل مناسبی است.

به دلیل گستردگی و تنوع مطالب انتقال حرارت علاوه بر درس انتقال حرارت I، ارائ دروس 3 واحدی دیگری که جنبه های کاربردی انتقال حرارت را در بر می گیرد، پیشنهاد شده است مطالب برخی از فصول این درس مانند انتقال حرارت توأم با تغییر فاز یا مبدل های حرارتی با رشته مهندسی مکانیک مشترک و در اکثر کتابهای درسی موجود است. فصل های دیگری مثل انتقال حرارت در مخازن همزده یا طراحی کوره ها در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی به رشته مهندسی شیمی اختصاص دارد و متأسفانه، مراجع کم شماری برای آن یافت می شود. در این مقاله ضمن بر شمردن مطالب فصل های مختلف، روش های ارزیابی و آزمون تشریح و مراجعی نیز توصیه شده است.

در این مقاله مطالب درس سه واحدی انتقال جرم بازنگری و ارائه شده است. تنوع و گستردگی مطالب کاربری در این درس از یک سو و ناملموس بودن مفاهیم این نوع انتقال از سوی دیگر می بایست مد نظر قرار گیرد. بهره جویی کامل از تشابه بین پدیده های انتقال و استفاده از ابزارهای سمعی و بصری برای بیان مفاهیم این درس و نیز حفظ توازن بین روابط تحلیلی و تجربی توصیه می شود.