محمدجان شکوری بخاری

" شهاب‏الدّین محمّد، معروف به شاهجهان، یکی از پادشاهان مغول هند (1037ـ1068ه .ق) بوده که در دوره سلطنت او در داخل کشور امنیت و آسایش برقرار بوده است و همین امر باعث پیشرفت‏های علمی و ادبی و فرهنگی بیشتری نسبت به دوره‏های گذشته در هند شد. در دوره سلطنت سی و یک ساله شاهجهان، سی و هشت کتاب به زبان فارسی تدوین و تألیف شد که سیزده عنوان آنها مستقیما تاریخ دوره شاهجهان است. ملخّص یکی از این کتاب‏ها و در واقع سیزدهمین کتاب است. در این مقاله به معرّفی این کتاب و مؤلّف آن پرداخته شده است. "

در این مقاله که قسمت دوم مقاله با عنوان «ادبیّات پژوهی صدرالدّین عینی» است، به ادامه بحث ادبیّات‏پژوهی نوین تاجیکی فرارود،در قالب معرّفی کتاب «نمونه ادبیّات تاجیک»، اثر صدرالدّین عینی و هم‏چنین نظر عینی در مورد شاهنامه فردوسی و اشعار رودکی و سعدی و ابن سینا پرداخته شده است.

ادبیّات‏پژوهی نوین فارسی تاجیکی فرارود در دهه بیست سده بیست، چون یک شاخه تاجیک‏شناسی پی‏ریزی شد و می‏توان گفت تا پایان دهه سی‏ام خصوصیت تاجیک‏شناسی داشت، یعنی برای نظر انداختن به تاریخ ملّت و ویژگی‏های آن، برای شناسانیدن مردم تاجیک به خودشان و به دیگران، برای تأمین بقای عمر ملّت خدمت کرده است. صدرالدّین عینی از جمله افرادی بود که به تحقیق و تفحّص در این زمینه پرداخت و اوّلین اثر کلان ادبیّات‏شناسی نوین تاجیکی را خلق کرد. در این مقاله به کتاب «نمونه ادبیّات تاجیک» ـ اثر این مؤلّف ارزنده تاجیکی ـ و اهمّیّت آن در ادبیّات‏پژوهی تاجیک پرداخته شده است.