محمداعظم رجبیان

اقتصاد مقاومتی یکی از مهم ترین دغدغه های کشور در سال های اخیر است. اندازه گیری تاب آوری اقتصادی یکی از موضوعات مهمی است که می تواند برنامه ریزان را در نیل به اهداف یاری نماید. در این مقاله با استفاده از تجربیاتی که در سنجش مقاومت پذیری اقتصاد وجود دارد، به اندازه گیری میزان مقاومت اقتصادی ایران طی دوره 1395-1379 پرداختیم. شاخص های تاب آوری اقتصادی شامل تمرکز تجاری، سلامت بانکی، وابستگی تجاری، ذخایر بین المللی، استحکام بیرونی، بدهی بخش خصوصی، حکمرانی خوب، اثر بخشی دولت، پایداری اقتصاد کلان و وابستگی بودجه به نفت است. نتایج نشان می دهد شاخص مقاومت اقتصادی تا سال 1380 دارای یک روند افزایشی بوده و پس از سال 1381 تا سال 1389 با کاهش مستمر همراه بوده که در سال 1389 به کمترین میزان خود رسیده است. سپس روند رو به رشد تا سال 1390 ادامه می یابد و با اتفاقاتی که در سال 1391 و وضع تحریم های بین المللی رخ داده است، این شاخص کاهش می یابد. از سال 1392 با روی کار آمدن دولت یازدهم، روند صعودی شاخص را شاهد هستیم.

این مقاله، به بررسی ارتباط میان تراز تجاری غیرنفتی ایران و نرخ ارز حقیقی با استفاده از معادله تراز تجاری، بر مبنای الگ وی اصلاح شده رز و یلن و با به کارگی ری داده های سالانه، طی دوره 1391-1359 پرداخته است. ابتدا برای بررسی پایایی متغیرها از آزمون دیکی- فولر تعمیم یافته و برای بررسی صحت نتایج آزمون دیکی- فولر، آزمون شکست ساختاری پرون انجام شده است، همچنین به منظور تعیین روابط بلندمدت و پویایی های کوتاه مدت میان تراز تجاری غیرنفتی ایران با متغیرهای نرخ ارز حقیقی، تولید ناخالص داخلی ایران و تولید ناخالص داخلی ترکیه از الگوی ARDL استفاده شده است. با توجه به تأثیرگذاری مثبت تغییرات نرخ ارز حقیقی بر تراز تجاری در کوتاه مدت، سیاست کاهش ارزش پول ملی می تواند به عنوان یک سیاست تأثیرگذار در بهبود بخشیدن به روند تراز تجارت غیرنفتی ایران و ترکیه، مورد استفاده سیاست گذاران واقع شود، اما در بلندمدت ارتباط معناداری بین نرخ ارز حقیقی و تراز تجاری مشاهده نشد. همچنین تغییرات تولید ناخالص داخلی ایران، اثر منفی و تولید ناخالص داخلی ترکیه، اثر مثبت قابل توجهی بر تراز تجاری در کوتاه مدت و بلندمدت دارند که مطابق با تئوری های اقتصاد کلان است.

در این مقاله تابع تقاضای بیمه های عمر در ایران برای سالهای 1345-1382 را با استفاده از الگوهای سری زمانی و روشهای OLS و ARDL برآورد و روابط کوتاه مدت و بلندمدت این متغیرها را تجزیه و تحلیل می کنیم و نشان می دهیم که عمده ترین عوامل تعیین کننده تقاضای بیمه های عمر در ایران ، درآمد و میزان تحصیلات است . کشش های درآمدی تابع تقاضای بیمه عمر نشان می دهد در کوتاه مدت ضریب کشش درآمدی تابع تقاضای بیمه عمر نشان می دهد در کوتاه مدت ضریب کشش درآمدی در کوتاه مدت 03/0 و در بلندمدت 06/0 است که بیانگر ضروری بودن این کالا در سبد مصرفی خانوار است ...