حسین حق پرست

امروزه بحث در مورد نشانه شناسی وجنبه های نمایشی، به یکی از دغدغه های مهم صاحب نظران و نظریه پردازان پیرامون مباحث هنر نمایش تبدیل شده است. با توجه به اینکه در عصرحاضر، بعد اجتماعی این علم مورد توجه قرارگرفته است، لذا این پژوهش درصدد تحلیل نشانه شناسی نمایش «خشکسالی و دروغ» به عنوان اثری که هم به لحاظ اجتماعی و هم به لحاظ فرهنگی، از جایگاه خوبی برخوردار بوده است، می باشد. هدف از بررسی نشانه شناسی این اثر، بررسی نمایه های شخصیتی و مکانی، بر مبنای الگوی کنشی گرماس و نظریه پیرس، به منظور تبیین راهبردهای تحلیلی اثر بخش می باشد. پژوهش حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر شواهد نظری اجرایی نمایش است که روش جمع آوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای می باشد که در نهایت، پس از بررسی نمایش خشکسالی و دروغ و آیتم های مربوط به آن، جنبه نشانه شناختی آن را استخراج کرده و با تعاریف و الگوهای مطرح شده در بحث نشانه شناسی و الگوی کنشی گرماس و نظریه پیرس مطابقت داده و به تعریف جدیدی از این تطابق دست پیدا نموده است.

جشنواره تئاتر رضوی یکی از بزرگ ترین رخدادهای فرهنگی و هنری کشور پس از انقلاب اسلامی ست. این رخداد بسترساز ایجاد آثار هنری در جهت ترویج فرهنگ رضوی و اشاعه الگویی متعالی از تئاتر در جهان امروز است. جهانی که تشنه معنویت است و از ناملایمات فرهنگی و روزمرگی اجتماعی رنج می برد. پس برگزاری چنین رخدادهایی به منظور ایجاد نگاهی نو به مذهب و جایگاه آن در جامعه، امری مؤثر می باشد. بر این اساس پژوهش حاضر با درک ضرورت موجود به بررسی نقش مذهب در شکل گیری شخصیت قهرمانان نمایشنامه های برگزیده اول، دوره هشتم تا دهم جشنواره تئاتر رضوی می پردازد. جهت بررسی متغیرهای تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده گردید. به منظور بررسی تأثیر مذهب بر قهرمان داستان از مؤلفه های؛ نام، ویژگی های ظاهری، احساسات و تمایلات درونی، رفتار و کردار، گفتگو و کشمکش قهرمان داستان استفاده گردید. که نتایج حاصل نشان داد؛ میان نام و ویژگی های مذهبی قهرمانان تناسب معناداری وجود دارد. همچنین میان احساسات و تمایلات درونی، رفتار و کردار، گفتگو و کشمکش قهرمان داستان با تأثیر مذهب بر وی رابطه مثبت و معناداری وجود داشته و در مقابل میان جنس و سن قهرمان داستان و تأثیر مذهب بر وی رابطه معناداری وجود ندارد.