اودری بارتون

جدال صفویه و ازبکان در خراسان طى دوره شاه عباس اول وارد مرحله جدى‏ترى شد. تجاوزهاى مکرر ازبکان به رهبرى عبداللّه‏ و فرزندش عبدالمؤمن به شهرهاى خراسان که تحت حاکمیت دولت ایران بود شاه عباس را واداشت براى جلوگیرى از این دست‏اندازى‏ها لشکرکشى‏هایى ترتیب دهد. وى در مدت یازده سال، یعنى از 995-1006 ق پنج بار به آن‏جا لشکر کشید، این در حالى بود که هم‏زمان گرفتار مشکلات داخلى و مهم‏تر از آن، تجاوزات عثمانى به مرزهاى غربى بود. طى جنگ‏هاى ازبکان و صفویه، نامه‏هاى متعددى میان شاه عباس و عبدالمؤمن خان ازبک رد و بدل شد که دو طرف در آن‏ها انتظارات، خواسته‏ها و دیدگاه‏هاى خود را مطرح مى‏ساختند. نویسنده مقاله با بررسى منابع دوره صفوى و تطبیق آن‏ها با نامه‏هاى مزبور، چنین نتیجه مى‏گیرد که شاه عباس برخلاف گزارش‏هاى وقایع نویسان رسمىِ دربار که او را همواره ستوده‏اند در غلبه بر ازبکان و دفع قطعى تجاوزات ایشان چندان موفق نبوده است.