نقش فرآیندهای دینامیک بیرونی در مرفوژنز کوهستان تالش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تنوّع، ویژگی ذاتی سرزمین ما است .مطالعات ژئومرفولوژی با علّتیابی تنوّع در محیط طبیعی، امکان بهرهبرداری بهینه و منطقی آنرا فراهم میآورد و با شناسائی مناطق پایدار و ناپایدار در ارتباط با نوع فعّالیّت، آن را در خدمت انسان قرار میدهد . بررسی فرآیند های فعّال در مرفوژنز ارتفاعات تالش، محور اصلی این تحقیق بشمار میرود. کوهستانی بودن منطقه، شیب تند دامنهها، گسل های فعّال، میانگین بالای بارندگی، نوسان دمایی در ارتفاعات، پوشش غنی گیاهان و رودخانههای دائمی از ویژگیهای طبیعی منطقة مورد مطالعه محسوب میشود. با توجّه به فرآیندهای فرسایش و محدودة عملکردی آنها، کوهستان تالش به دو طبقة مجاور یخچالی در ارتفاع بیش از 2000 متر با برتری اعمال مکانیکی و غلبة مرفوژنز به پدوژنز، و طبقة جنگل از مرز تحتانی طبقة مجاور یخچالی تا پای دامنه، با برتری فرآیندهای فیزیکوشیمیائی و غلبة پدوژنز به مرفوژنر تقسیم میشود . زمین لغزش چشمگیرترین پدیدة ژئومرفولوژیکی این بخش از کشور است که بهدلیل سوء مدیریّت و رفتار ناآگاهانة انسان، محیط حسّاس و ناپایدار کوهستان را بهشدّت تحت تاثیر قرار میدهد و نهایتاً عامل زیانهای طبیعی و اقتصادی در منطقه میشود. سیستم فرسایش رودخانهای، سیستم فعّال مرفوژنز کوهستان و مهمترین عامل حمل رسوبات است. رودخانههای جوان در عمق درّههای v شکل بهشدّت خصلت کاوشی دارند و با حمل مقادیر معتنابهی رسوب از پای دامنهها، چشم انداز ساحلی را میسازند