پروین ابراهیمی

مقدمه: مفهوم فرهنگ سازمانی به طور معمول، به عنوان عامل تعدیل کننده در استفاده از فن آوری اطلاعات تلقی می شود. هدف مطالعه ی حاضر، شناسایی رابطه ی بین گونه های فرهنگی بر اساس مدل Harrison با پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی از سوی کاربران، در بیمارستان های غیر آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران سابق بود. روش بررسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی بود و به روش توصیفی و تحلیل همبستگی انجام شد. ابتدا مدل مفهومی پژوهش با استفاده از مطالعه ی ادبیات موضوع، تدوین و با نظرسنجی از خبرگان مورد تأیید قرار گرفت. سپس پرسش نامه ی مربوط بر اساس متغیرهای مدل مورد نظر، مشتمل بر 93 سؤال، طراحی گردید. روایی پرسش نامه، با استفاده از نظرات خبرگان و تکنیک نسبت اعتبار محتوا و پایایی این ابزار نیز با محاسبه ی Cronbach's alpha بررسی و تأیید شد. سپس داده های پژوهش از ابتدای تابستان تا مهرماه 1389 از طریق توزیع حضوری پرسش نامه ها در میان 400 نفر از کاربران سیستم اطلاعات بیمارستانی، با استفاده از شیوه ی نمونه گیری طبقه ای در بیمارستان های مورد مطالعه، گردآوری گردید. آزمون مدل مفهومی و بررسی برازش آن با داده های گردآوری شده با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و بهره گیری از نرم افزار LISREL (Linear structural relationships) صورت پذیرفت. یافته ها: فرهنگ غالب در بیمارستان های مورد بررسی بر اساس گونه شناسی Harrison، فرهنگ مبتنی بر نقش بود. بررسی شاخص Chi-square نرم شده (4/1 = df/2x) نشان داد که مدل این پژوهش با داده ها برازش مطلوبی دارد. شاخص های نیکویی برازش، برازندگی تطبیقی، برازش تعدیل شده و خطای ریشه ی مجذور میانگین تقریب به ترتیب برابر با 990/0، 990/0، 960/0 و 033/0 بودند. بر اساس مدل پژوهش، رابطه ی گونه ی فرهنگی مبتنی بر وظیفه با متغیر رضایت کاربر از سیستم از جمله متغیرهای پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی، از نظر آماری معنی دار بود و مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: با توجه به مطلوب بودن شاخص های برازش محاسبه شده در مدل پژوهش، می توان نتیجه گیری نمود که به کارگیری این مدل، می تواند به بهبود فرهنگ سازمانی و پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی از سوی کاربران در بیمارستان های مورد مطالعه کمک نماید.

مقدمه: امروزه یکی از راه های ارائه مراقبت های بهداشتی و درمانی کارا و اثربخش و دستیابی به اهداف نهایی نظام های سلامت، مشارکت سازمان های مردم نهاد در بخش سلامت می باشد. هدف این مطالعه ارائه الگوی مشارکت سازمان های مردم نهاد در نظام سلامت کشور ایران بود. روش ها: مطالعه حاضر از نوع کاربردی بود که با روش کیفی در سه مرحله متوالی، بین سال های 1400-1397 انجام شد. در مرحله اول، در دو گام مرور متون و اسناد و مصاحبه با 32 نفر از افراد شاغل در وزارت بهداشت، وزارت کشور، دانشگاه های علوم پزشکی تهران و ایران، انجمن های علمی پزشکی و سازمان های مردم نهاد فعال در حوزه سلامت، وضعیت موجود مشارکت سازمان های مردم نهاد در نظام سلامت ایران بررسی شد. در مرحله دوم، الگوی اولیه مشارکت سازمان های مردم نهاد در نظام سلامت ایران با برگزاری هم اندیشی خبرگان پیشنهاد شد. در مرحله سوم، پس از اجرای دو دور دلفی و رسیدن به توافق جمعی 75 درصد و بیشتر، الگوی نهایی تائید شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که الگوی نهایی مشارکت سازمان های مردم نهاد در نظام سلامت کشور ایران دارای شش بعد اصلی سیاست گذاری و برنامه ریزی، ظرفیت سازی و تقویت سازمان های مردم نهاد ، تأمین منابع و امکانات، سازماندهی و هماهنگی، مشارکت (اجرا)، کنترل و ارزیابی است. نتیجه گیری: انتظار میرود ابعاد اصلی و مؤلفه های فرعی الگوی ارائه شده در این مطالعه، بتوانند به توسعه و تقویت نقش آفرینی کاراتر و مؤثرتر سازمان های مردم نهاد در نظام سلامت کشور ایران کمک نمایند. مشارکت بیشتر سازمان های مردم نهاد در بخش سلامت علاوه بر تسهیل مسیر دستیابی به اهداف نهایی نظام سلامت، در تقویت و بهبود وضعیت سلامت آحاد مختلف مردم جامعه مؤثر می باشد.

مقدمه: موضوعات مرتبط با سازمان و کاربران ازجمله عوامل مؤثر بر اجرای موفقیت آمیز سیستم های اطلاعات محسوب می شوند که لازم است موردتوجه مدیران ذیربط قرار گیرد. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر عامل سرپرستی و گروه کاری بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی از سوی کاربران در بیمارستان های غیرآموزشی تابعه دانشگاه علوم پزشکی ایران (سابق) بود. روش کار: پس از بررسی ادبیات موضوع، مدل پیشنهادی اولیه در قالب هفت عامل مؤثر بر پذیرش سیستم ارائه شد. سپس پرسشنامه ای مشتمل بر 121 سؤال براساس عوامل مزبور طراحی گردید، و پس از کسب اطمینان از روایی و پایایی آن براساس قضاوت خبرگان و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، پرسشنامه ها بین 400 کاربر سیستم اطلاعات بیمارستانی در بیمارستان های موردنظر توزیع شد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده بودند. به منظور آزمون برازش مدل پژوهش و بررسی روابط بین متغیرهای آن، از روش مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل بهره گیری شد. یافته ها: بررسی شاخص مجذور کای نرم شده (2.49 2 /df= χ ) نشان داد مدل پژوهش با داده ها برازش دارد. براساس روابط مدل مزبور مشخص گردید که عوامل سرپرستان و گروه کاری بر سودمندی سیستم از دید کاربر، آسانی استفاده از سیستم از دید کاربر، و رضایت کاربر از سیستم در بیمارستان های موردمطالعه تأثیر مستقیم دارند و سه عامل اخیر بر تمایل کاربران به استفاده از سیستم اطلاعات بیمارستانی تأثیرگذارند (0.0054 = P-value ). بحث: باتوجه به مطلوب بودن شاخص های برازش محاسبه شده در مدل پژوهش نتیجه گیری می گردد عوامل سرپرستان و گروه کاری پتانسیل تأثیر بر پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی را دارند و به کارگیری مدل پژوهش می تواند احتمال پذیرش سیستم اطلاعات بیمارستانی ازسوی کاربران در بیمارستان های موردمطالعه را افزایش دهد.

مقدمه: کارآیی اتاق های عمل یکی از عوامل اصلی در تعیین هزینه های بیمارستان است که با افزایش توان آنها همراه با افزایش کیفیت می توان ظرفیت مالی بیمارستان ها را بالا برد. این مطالعه با هدف بررسی کارایی اتاق های عمل بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. روش ها: در این مطالعه توصیفی- کاربردی، کارایی کلیه اتاق های عمل بیمارستان های آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی شیراز به تعداد 78 اتاق عمل، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها و نرم افزار دیپ طی سال های 1393-1391 تحلیل و بررسی شد. ستانده ها شامل تعداد اعمال جراحی، زمان عمل جراحی، میزان چرخش تخت عمل جراحی، میزان لغو عمل جراحی و نهاده ها نیز مشتمل بر تعداد تخت عمل جراحی و تعداد کارکنان اتاق عمل بود. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده ها متوسط کارایی فنی، کارایی مدیریتی (خالص) و کارایی مقیاس به ترتیب (893/0، 912/0 و 980/0) محاسبه شد. همچنین نتایج حاکی از آن است که بازدهی ثابت نسبت به مقیاس بر فرآیند تولید حاکم است. علاوه بر آن ظرفیت مازاد عامل تولید کارکنان اتاق عمل به میزان 72/14 درصد در بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز محاسبه شد. نتیجه گیری: حذف نیروی انسانی مازاد در قالب یک برنامه ریزی جامع و بر اساس نتایج روش تحلیل پوششی داده ها نقش عمده ای در بهبود کارایی و در پی آن کاهش هزینه های بیمارستان و بخش بهداشت و درمان ایفا می کند. همچنین، نتایج تحقیق منجر به پیشنهادهایی برای بهبود کارایی بیمارستان ها از طریق صرفه جویی های بالقوه در نهاده ها، 72/14 درصد در تعداد کارکنان و 33/11 درصد در تعداد تخت به طور متوسط گردید.