محمدرضا نوتاش

صنعت تولید آلومینیوم با توجه به نیاز روزافزون به این فلز در صنایع مختلف کشور، در سال های اخیر مدنظر مسئولان اقتصادی قرار گرفته و جایگاه ویژه ای را در اقتصاد و صنعت به خود اختصاص داده است. مصرف بالای انرژی الکتریکی در تولید آلومینیوم، موجب شده که تولیدکنندگان آلومینیوم به دنبال توسعه فناوری های پیشرفته، با مصرف کم انرژی و احداث با انتقال کارخانه های آلومینیوم به مناطق برخوردار از انرژی ارزان باشند. کارشناسان با اشاره به اهمیت آلومینیوم به عنوان یک فلز استراتژیک در بازسازی پایه های اقتصادی و صنعتی کشور تلاش دارند که پس از تجزیه و تحلیل همه جانبه، وضعیت گذشته و حال صنعت آلومینیوم و مواد اولیه اصلی آن یعنی آلومینا و بوکسیت، به یک جمع بندی منطقی از دورنمای آینده این صنعت در ایران و جهان برسند. در این نوشتار وضعیت تولید، مصرف و کاربرد آلومینیوم در سطح جهان و مناطق به صورت اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است. جایگاه جهانی و منطقه ای ایران از نظر تولید، مصرف و قیمت تمام شده ارزیابی شده و از تحلیل شرایط محیط داخل و خارج صنعت و با توجه به نقاط قوت، ضعف و نیز فرصت ها و تهدیدات، چشم انداز و رسالت صنعت در افق 1404 ارائه شده است و درنهایت نیز برخی اهداف استراتژیک و راهبردهای توسعه ده ساله، تا پایان برنامه پنجم توسعه مطرح گردیده است.

هر دستاورد فنی و تکنولوژیکی، اگر در کل سیستم انتشار نیابد، هیچگونه منافع اقتصادی بلند مدتی برای کلیت صنعت در پی نخواهد داشت. در سال های اخیر، تمامی کشورهای صنعتی پیشرفته (همچنین برخی از کشورهای در حال توسعه)، برنامه ها و سیاست های بسیار زیادی را با هدف ارتقاء انتشار تکنولوژی تدوین و دنبال کرده اند. در این راستا، نه تنها به سیاستگذاری مناسب (با هدف تسریع انتشار تکنولوژی و تقویت ارتباط کاربران و تولیدکنندگان تکنولوژی)، بلکه به خلق و توسعه سیستم های پشتیبانی و زیرساختی انتشار تکنولوژی نیز توجه خاصی مبذول می شود. در مقاله حاضر، سعی در ارتقا سطح تکنولوژیکی بنگاه های کوچک و متوسط، براساس سیاست انتشار تکنولوژی به آنها شده است. این امر باعث بهبود ظرفیت ج ذب تکنولوژی و در نهایت افزایش رقابت پذیری بنگاه ها در بازارهای داخلی و خارجی می شود؛ ل ذا برای تحقق این امر نیاز به شناسایی عوامل تسهیل فراین د انتشار تکنولوژی است. همچنین باید سیاست های دولت برای تقویت و اجرای این عوامل پایه ریزی شود.