آسیه صادقی

ارزیابی یکی از راه های قابل قبول برای دست یابی به اهداف توسعه پایدار است و می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی، اثرات بالقوه زیست محیطی که در نتیجه اجرای پروژه های عمرانی و توسعه، پدیدار می شوند را شناسایی و گزینه های منطقی جهت حل آن ها را انتخاب کند. هدف از این مطالعه ارزیابی آثار زیست محیطی آزادراه قمیش لو بر وضعیت پناهگاه حیات وحش قمیش لو که در استان اصفهان قرار دارد، می باشد. ابتدا با مطالعات کتابخانه ای، شناختی واقعی از محیط زیست منطقه به دست آمد و با مرور منابع فنی پروژه، در جهت شناسایی کلیه فعالیت های دو فاز ساختمانی و بهره برداری، اقدام گردید و دو روش ماتریس ICOLD و روش چک لیست جهت ارزیابی اثرات زیست محیطی انتخاب گردید.نتایج مطالعات نشان داد که با توجه به عبور این آزادراه از پناهگاه حیات وحش قمیش لو و بروز خسارت به محیط زیست منطقه، انجام این طرح مردود است. مجموع ارزش های طرح، 182 امتیاز مثبت و 682 امتیاز منفی می باشد. با توجه به بیش تر بودن تعداد اثرات منفی(353)، محیط بیولوژیکی بیش ترین تاثیر منفی را از اجرای طرح مذکور متحمل می شود. در حالی که محیط اجتماعی با امتیاز 95 کم ترین اثرات منفی را دریافت می کند.

در کشور ایران به دلیل بالا بودن میزان رشد اقتصادی و فعالیت های توسعه ای، تقاضای سالیانه برای انرژی های مختلف از جمله انرژی الکتریکی افزایش یافته، در نتیجه احداث نیروگاه های جدید به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است. هدف از این مطالعه تحلیل مطلوبیت سرزمین جهت مکان یابی نیروگاه حرارتی براساس معیارهای محیط زیستی به کمک ارزیابی چندمعیاره است. ابتدا با بررسی منابع داخلی و تجربیات کشورهای دیگر به شناسایی معیارهای محیط زیستی مؤثر در مکان یابی نیروگاه پرداخته شد. با توجه به ویژگی ها و شرایط منطقه ی مورد مطالعه و همچنین دسترسی به اطلاعات مورد نیاز 17 معیار محیط زیستی برای این منظور انتخاب گردید. علاوه بر تهیه ی نقشه های مربوط به هر معیار در محیط سامانه ی اطلاعات جغرافیایی، نقشه ی محدودیت های محیط زیستی منطقه نیز تهیه گردید. از منطق فازی جهت استانداردسازی نقشه های معیار استفاده شد. با توجه به این موضوع که هر کدام از معیارها نقش متفاوتی را در فرایند مکان یابی دارند، روش مقایسه ی زوجی فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی معیارها به کار برده شد. تلفیق لایه های اطلاعاتی به کمک مدل ترکیب خطی وزن دار(WLC) صورت گرفت و در نهایت نقشه ی مطلوبیت زون های مناسب برای احداث نیروگاه به دست آمد. یافته های این تحقیق نشان داد با توجه به عوامل محدودکننده ی محیط زیستی، در حدود 81 درصد از شهرستان برای احداث نیروگاه نامطلوب می باشد و تنها حدود 7500 هکتار از منطقه ی مورد مطالعه (0.79 درصد از شهرستان) ارزش مطلوبیت اولیه بیشتر از 150 را برای احداث نیروگاه دارند. در نتیجه 12 پهنه مناسب (با مطلوبیت میانگینی از رنج 149 تا 193) برای احداث نیروگاه در شهرستان چابهار شناسایی و رتبه بندی گردید.