کامران شهانقی

در دو دهه اخیر به دلیل جهانی شدن زنجیره تأمین، تغییرات فراوانی در شرایط زنجیره ها رخ داده است. راهبران و مدیران کلان، همواره با ریسک های جدیدی روبه رو هستند که با برنامه ریزی باید برای مقابله با آن ها آماده شوند. در سال های اخیر، تحریم به عنوان یکی از جدی ترین ریسک ها تأثیرات مخرب خود را بر زنجیره های تأمین گذاشته است؛ درحالی که در پژوهش های مربوط به زنجیره تأمین جهانی، مسئله اختلال مغفول مانده است. هدف این پژوهش مدل سازی زنجیره دارو در سطح تاکتیکی در شرایط اختلال تحریم است. جریان فیزیکی و مالی و اختلال آن دو در شرایط تحریم، به صورت همزمان مدل سازی شده است. برای تکمیل جریان مالی نسبت های مالی نیز وارد مدل شده اند. عدم قطعیت مسئله با استفاده از یکی از جدیدترین رویکردهای بهینه سازی استوار به نام برنامه ریزی امکانی استوار مدل سازی شده است. مدل بر روی مجموعه دارویی آترا پیاده شد و نتایج آن توسط نرم افزار گمز تحلیل و اعتبارسنجی شد. نتایج از یک سیستم استوار در برابر اختلال تحریم نشان دارد که بدون تخطی از محدودیت های مسئله، تصمیمات مناسب برای برخورد با مسئله را نمایان می سازد.

یکی از مهم ترین رسالت دولت ها، خصوصاً در کشورهای درحال توسعه، اجرای پروژه های زیرساختی و زیربنایی است. نیاز شدید کشورها به انجام این پروژه ها از سویی و ضعف مالی، مدیریتی و اجرایی دولت در اجرای آن ها از سوی دیگر، لزوم بهره گیری از سیاست های جدید در این راستا را نمایان ساخته است.مشارکت دولت و بخش خصوصی (PPP) یکی از رایج ترین و پرکاربردترین این-گونه سیاست هامی باشد و طی دو دهه اخیر گرایش به آن افزایش یافته است. اما ماهیت بلند مدت این پروژه هاو تغییرات سریع بازار موجب بروز اختلافات متعدد در طول فازهای اجرایی این پروژه ها شده، به گونه ای که بررسی های صورت گرفته نشان می دهد اکثر این پروژه ها با چندین مرحله مذاکره مجدد همراه بوده اند. این مقاله سعی دارد تا با بکارگیری نظریه بازی ها راهکار مناسبی را برای برون رفت از مشکلات مالی احتمالی و جلوگیری از بروز تأخیر در اجرای پروژه ها ارائه نماید. مدل ارائه شده در این تحقیق از نوع بازی های پویا با اطلاعات کامل بوده و بیشترین هم خوانی را با فضای واقعی دارا می باشد، به گونه ای کهپدیده های مختلفی چون فرصت طلبی پیمانکار خصوصی، ارزش زمانی پول، مذاکره با پیمانکاران دیگر و هزینه های مختلف سیاسی تحمیل شده به دولت را لحاظ نموده است. در نهایت راه کارهایی برای پیشگیری از بروز این گونه اختلافات و بهبود فرآیند اجرایی پروژه های PPPارائه شده است.

یکی از مسایل مهم که در زمینه عملیات بارگیری فرآورده های نفتی در انبارهای نفت مطرح است و پدیده ای نامطلوب به شمار می رود، معطلی نفتکش ها قبل از ورود به انبار است. تخصیص مناسب و صحیح منابع، از اهداف اصلی بیش تر انبارهای نفت دنیا است. در این مقاله، به منظور دست یابی به نتایج کمی برای تجزیه و تحلیل سیستم عملکرد انبار نفت شمال غرب تهران‌، اقدام به طراحی مدل صف انبار با سرویس های متوالی گردیده است. با توجه به شرایط شبکه های جکسونی، این شبکه ها نمی توانند در بردارنده تمامی شرایط سیستم انبار باشند. بنابراین نسبت به شبیه سازی این سیستم، اقدام شده است. نتایج اعتبار سنجی خوبی در مقایسه با مقیاس های سیستم واقعی به دست آمده است. در نهایت با مقایسه نتایج مدل شبیه سازی با واقعیت مشخص شد که تغییر ترکیب بازوهای بارگیری یا افزایش ظرفیت برخی ایستگاه های انبار در پایین آوردن زمان های انتظار نفتکش ها نقش اساسی دارند. آنالیز حساسیت های مختلفی برای مطالعه اثر ترکیب های مختلف بازوهای بارگیری بر افزایش زمان انتظار نفتکش ها انجام گرفته است. در این مقاله، نتایج حاصل از آنالیز حساسیت به طور خلاصه آورده شده است.