علی منصور خاکی

راه های دوخطه برون شهری دو عملکرد جابجایی و دسترسی را در شبکه راه ها فراهم می کنند. برای تعیین سطح سرویس راه های دوخطه دوطرفه از دو شاخص عملکردی درصد زمان دنباله روی، PTSF ، و متوسط سرعت سفر، ATS ، استفاده می شود. راهنمای ظرفیت راه ها، HCM2000 ، به دلیل دشواری اندازه گیری میدانی درصد زمان دنباله روی پیشنهاد می کند که از درصد وسایل نقلیه با سرفاصله زمانی 3 ثانیه یا کمتر به عنوان جایگزین آن استفاده شود. این مقاله به بررسی اعتبار این معیار جایگزین در ایران می پردازد. بدین منظور جریان ترافیک در سه راه دوخطه برون شهری دارای ترددشمار تحلیل شد. با استفاده از داده های ترددشمار در هر یک از این راه ها، درصد وسایل نقلیه با سرفاصله زمانی 3ثانیه یا کمتر در بازه های زمانی مختلف اندازه گیری شده و سپس با استفاده از نرم افزار IHSDM جریان ترافیک و شرایط هندسی مسیر در هریک از راه های مورد مطالعه شبیه سازی گردید. نتایج نشان داد که مقادیر درصد زمان دنباله روی حاصل از شبیه سازی در محیط نرم افزار با شاخص جایگزین یعنی درصد وسایل نقلیه با سرفاصله زمانی 3ثانیه یا کمتر بسیار به هم نزدیک است. این مطالعه نشان داد که می توان باتوجه به شرایط ترافیکی و هندسی در راه های کشور ایران نیز، از شاخص جایگزین برای اندازه گیری PTSF بهره جست.