مهدی نیک منش

اساسی ترین زمینه های تحول در زبان و ادب ایران پس از اسلام، در قرن ششم با قدرت یافتن سلجوقیان شکل گرفته است. از جمله پیامدهای تحولات سیاسی- اجتماعی عصر یاد شده، گسترش جغرافیایی شعر، تحول در زبان، فکر و صور خیال و در یک کلمه، تغییر و تحول در سبک بوده است. دشواری و دیریابی شعر قرن ششم از جمله ویژگی های سبکی این دوره به شمار می رود.شعر انوری، نمونه ای از دشوارگویی در آن دوره است. شروح کهنی چون شرح شادی آبادی، شرح ابوالحسن فراهانی و کوشش های اخیر و مرحوم مدرس رضوی و استاد ارجمند شهیدی، شواهدی بر این مدعاست.نگارنده برآن است تا در این مقاله، نکته ای را از دیوان این شاعر خراسانی شرح کند قرن ششم هجری به دلایل بسیار، از جمله قدرت یافتن سلجوقیان، مطرح شدن عراق در برابر خراسان، راه یابی زبان دری به عراق و آذربایجان و درآمیختن با دیگر لهجه ها، انتقال مجالس و محافل ادبی به این منطقه و ... در تاریخ ادبیات ایران قابل توجه و بررسی است.